පසුගිය දින කීපය පුරා ඇමරිකානු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් පැහැදිලිවම රට ආපස්සට ගෙන යාමේ තීන්දු තීරණ ගනිමින් ගැටලු මවමින් පවතියි. එනම් පසු ගිය දා ගැහැණියගේ ශරීරය පිළිබඳ තීන්දු ගැනීමට තිබූ අයිතිය උදුරාගත් Roe v wade නඩු තීන්දුවට අමතරව ඒ හා සමාන තීරණයක් ඊයේ (30) දිනද ගෙන තිබේ. එනම් රටේ බලාගාරවලින් පාරිසරික දූෂක වායු විමෝචනය නියාමනයට පරිසර ආරක්ෂණ ඒජන්සියටEPA ඇති හැකියාවට මාංචු දැමීමයි. එනම් පිරිසිදු වායු පනත ප්‍රතික්ෂප කිරීමයි. මෙය දේශගුණික විපර්යාසයන්ට බලවත් පහරක් බව විද්‍යාඥයින් අනතුරු අඟවා තිබේ. මීට එරෙහිව රට පුරා පාරිසරික හිතකාමීන් උද්ඝෝෂණ අරඹා තිබේ.
මෙම තීරණය බයිඩන්ගේ පරිපාලනයේ දේශගුණික අරමුණු මෙන්ම ෆෙඩරල් මට්ටමේ දේශගුණික ක්‍රියාමාර්ගවල අනාගතය ප්‍රශ්න කරන අතර විමෝචනය අඩු කිරීමට ක්‍රියා කරන ලෙස කොන්ග්‍රසයට ද බලවත් පහරකි.
ලොව පුරා සහ එක්සත් ජනපදයේ ග්‍රහලෝක උණුසුම් කරන හරිතාගාර වායු විමෝචනයෙන් 25% ක් පමණ පැමිණෙන්නේ විදුලිය ජනනය කිරීමෙනි. තවද ගල් අඟුරු, අපිරිසිදු ෆොසිල ඉන්ධන, එක්සත් ජනපද විදුලියෙන් 20% ක් පමණ බලගන්වයි. 2014න් පසු ගල් අඟුරු භාවිතය හේතුවෙන් කාබන් ඩයොක්සයිඩ්, සල්ෆර් ඩයොක්සයිඩ්, නයිට්‍රජන් ඔක්සයිඩ් සහ ගල් අඟුරු අපද්‍රව්‍ය විමෝචනය ප්‍රථම වතාවට පසුගිය වසරේ ඉහළ යනු ලැබීය.
”පිරිසිදු බල සැලැස්ම” ඔබාමා යුගයේ රීතියක් වූ අතර එය එක් එක් ප්‍රාන්තවලට කාබන් විමෝචනය සීමා කිරීමට ඉලක්කයක් තැබූ අතර එම ඉලක්ක සපුරා ගන්නේ කෙසේද යන්න තීරණය කිරීමට එම ප්‍රාන්තවලට ඉඩ සලසයි.
“ෆොසිල ඉන්ධන මත ක්‍රියාත්මක වන බලාගාරවලින් හරිතාගාර විමෝචනය අවම කිරීමේ වඩාත් ඵලදායී, කාර්යක්ෂම සහ අඩුම වියදම් ක්‍රමයයි, එම මෙවලම මේසයෙන් ඉවතට ගැනීමෙන්, දැනට පවතින බලාගාරවලින් හරිතාගාර වායු දූෂණය පාලනය කිරීම සඳහා EPA හි වඩාත්ම ඵලදායී මෙවලම අධිකරණය විසින් ඉවත් කර ඇත.” ලෙසයි NYU නීති විද්‍යාලයේ පාරිසරික නීති විශේෂඥයෙකු වන Richard Revesz CNN වෙත පවසා තිබුණේ.
දේශගුණික අර්බුදය සහ අධික බලපෑම් පාලනය කිරීම සඳහා එක්සත් ජනපදය වසර ගණනාවක් පසුපසට ගෙන යා හැකි බව මේ සම්බන්ධ ප්‍රවීනයන් CNN වෙත ප්‍රකාශ කර තිබේ. මේ අනුව ඇමරිකන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ මෙම තීරණය දේශගුණික ගැටලු රැසකට දොර විවර කිරීමකි.
සශිකලා මධුෂාණී_
