නිල් කෙල්ලේ, ඔබට ස්තූතියි! ඉරාන-ඉරාක පාපන්දු තරගාවලිය නරඹන්නට ටෙහෙරාන් ක්‍රීඩාංගනයට කතුන් දෙදහසක්!
පාපන්දු තරගයක් නැරඹීම සඳහා කාන්තාවන් ප්‍රේක්ෂකාගාරයේ රැඳී සිටීම නූතන ලෝකයට අරුමයක් නොවිය යුතුය.
නමුත් ඉරානයේදී හෝ ඉරාකයේදී එසේ නොවේ. එනිසාම, ටෙහෙරාන් පිටියේදී ඉරාන-ඉරාක පාපන්දු තරගාවලිය පැවැත්වෙන විට කාන්තාවන් එහි සිටීම, මේ වන විට ජාත්‍යන්තර පුවත් මවමින් තිබේ.
ඒ, අරාබිකරයේ කාන්තාවන්ට පුරුෂාධිපත්‍යය විසින් පනවා තිබෙන දැඩි නීති රීති ගැන නැවත වරක් අවධානය යොමු කරවමිනි.
ටිකට්පත් දස දහසක් විකිණී තිබෙන විට එයින් 2000 ක් පමණම මිලදී ගෙන තිබුණේ කාන්තාවන් විසිනි.
වසර 3 කට පසු ඉරාන කතුන් පාපන්දු තරගයක් සියැසින් දකින ප්‍රථම අවස්ථාව මෙයයි.
”අසාදි පිටියේ පැවැත්වෙන මේ වගේ තරගයක් මම බලන්නෙ ජීවිතේ පළමු වතාවට.. මට හරි සතුටුයි..” එසේ පැවසුවේ 26 හැවිරිදි සිවිල් ඉංජිනේරුවරියකි. සිය නම හෙළි කිරීමට බිය වූ ඇය, තමන්ගේ නම මහ්යා බව පමණක් කීවාය. අළු පැහැති සාළුවක් හිස පැළඳ සිටි ඇය, අත මත ඉරානයේ ජාතික ධජය කොල, සුදු සහ රතු පැහැයෙන් ඇඳගෙන තිබිණි.
ඉරානය සහ ඉරාකය යන රටවල් 2 අතරින් 2022 ලෝක කුසලාන තරගාවලිය සඳහා තරග වදින්නේ කුමන රටදැයි තෝරාගන්නා තරගය මෙයයි.
අවසාන වතාවට ඉරාන කතුන්ට සිය ජාතික කණ්ඩායම සහභාගි වන පාපන්දු තරගාවලියක් නැරඹීමට අවසර ලැබුණේ 2019 ඔක්තෝබරයේ ය. අනතුරුව ආ කෝවිඩ්-19 වසංගතය හේතුවෙන් වෙනදාටත් වඩා ඔවුන්ට සීමා පැනවිණි.
සුපුරුදු පරිදි මෙවරත් ඔවුන්ව ක්‍රීඩාංගනයට ඇතුල් කළේ ගැහැණු – පිරිමි වශයෙන් වෙන් කරමිනි. කාන්තාවන්ට පිටුපසින් ඉරාන පොලිස් කාන්තාවෝ සිටගෙන සිටියහ.
”මේ තරගය නරඹද්දි මගෙ ස්වාමි පුරුෂයාත් මා ළඟම හිටියා නම් හොඳයි..”
”අපේ මුළු පවුලටම එක තැන ඉඳන් මේක නරඹන්න තිබුණ නම්..”
මේ, විදෙස් මාධ්‍ය සමග ඇතැම් ඉරාන කතුන් පළ කළ අදහස් ය.
නමුත් ඔවුන්ගේ ජීවිතය පහසු නැත. ඉරාන ඉස්ලාමීය සමූහාණ්ඩුව විසින් වසර 40 ක් මුළුල්ලේ කාන්තාවන්ට පාපන්දු ඇතුළු සෙසු ක්‍රීඩා තරග නැරඹීම තහනම් කර තිබිණි. ඉරාන සමාජයේ තීරණ ගන්නා සෑම ස්ථරයකම පාහේ වැජඹෙන්නේ ඉස්ලාමීය පූජකවරුන් ය. ඔවුන්ගේ තර්කය වන්නේ පුරුෂ පෙනුමින් යුක්ත (පුරුෂභාවී) පරිසරයෙන් (masculine atmosphere) කාන්තාවන් වසං කර තැබිය යුතු බව ය. එසේ කරන්නේ කාන්තාවන්ගේම ආරක්ෂාවට බවත් ඔවුහු කියති.
මේ අතර, වසර 40 ක සාපයක් නිමා කරමින් FIFA හෙවත් අන්තර්ජාතික පාපන්දු සම්මේලනය 2019 සැප්තැම්බර් මාසයේදී ඓතිහාසික තීරණයක් ලබාදුන්නේය. ඒ, කිසිදු සීමාවකින් තොරව කාන්තාවන් ට ද පාපන්දු ක්‍රීඩාංගනවලට පිවිසීමට අවසර ලබාදිය යුතුය බව ය.
පැමිණිය යුතු කාන්තාවන් ගණන තීරණය කළ යුතු වන්නේ ටිකට්පත් ගණන අනුව බව ද ඔවුහු පැවසූහ. ටෙහෙරානයේ අසාදි ක්‍රීඩාංගනයේ ඉරානය සහ කොලොම්බියාව අතර 2022 පාපන්දු තරගාවලියට සුදුසුකම් ලැබී‌මේ තරගයක් එයින් මාසයකට පසුව පැවැත්විණි. එය, ඉරාන කතුන්ට සිය ජීවිතයේ පළමු වරට පාපන්දු තරගයක් සියැසින් දැක බලා ගැනීමට අවස්ථාව ලබාදුන්නේය.
මෙවැනි තීරණ කිසිවක් පහසුවෙන් පැමිණෙන්නේ නොවේ. එය පිටුපස තිබෙන්නේ නිර්භය නිල් යුවතියගේ කඳුළු කතාවයි.
සහාර් කෝඩයාරි නමැති තරුණ යුවතියක්, 2018 වසරේදී Esteghlal F.C නමැති ඉරාන පාපන්දු සමාජය සෙල්ලම් කරන තරගයක් දිවි පරදුවට තබා නැරඹීමට තීරණය කරගෙන සිටියාය.
කාන්තාවන්ට පාපන්දු පිටියට ඇතුල් වීමට අවසර නැති බව දන්නා නිසා ඇය තීරණය කර තිබුණේ කොල්ලෙකු මෙන් ඇඳුම් ඇඳ පාපන්දු ප්‍රේක්ෂකාගාරයට ඇතුල් වන්නට ය. කෙසේ හෝ ඇය අල්ලා ගැනිණි. සිරගත කෙරිණි. නඩු ඇසිණි. අවසානයේ මේ පීඩනය දරාගත නොහැකිව ඇය, උසාවි ශාලාවට පිටතදී තමන් හැඳ සිටි ඇඳුමට ගිනි තබාගෙන සිය දිවි හානි කර ගත්තාය.
ඇය නිල් පාට ඇඳුමකින් සැරසී සිටින ඡායාරූපයක් මාධ්‍යවල ප්‍රකට වූ අතර, ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය විසින් ඇය හැඳින්වූයේ ‘නිල් යුවතිය’ යනුවෙනි. FIFA විසින් අවසානයේ කාන්තාවන්ට පාපන්දු තරග නැරඹීමට ඉඩ දිය යුතු බවට නියෝගය පනවන්නේ, එසේ නොකරන්නේ නම්, ඉරානයේ FIFA සාමාජිකත්වය අහිමි කරවන බවට තර්ජනයක් ද සමගිනි.
අද දිනයේ භුක්ති විඳින මේ අහිංසක නිදහස සහ සතුට වෙනුවෙන් ඉරාන කතුන්, ඒ දිවි පිදූ නිල් යුවතියට සදා ණයගැති ය.
