සටහන – නිපුනි ලියනගේ
මාර්තු 18, ලෝකය (අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): 2022 වසරේ පළමු දින 20 තුළ ලොව පුරා ළඳරු මරණ මිලියන 2.3ක් වාර්තා විය. දිනකට අලුත උපන් මරණ 6500ක් පමණ සිදු වන අතර, එය වයස අවුරුදු 5ට අඩු සියලුම ළමා මරණවලින් 47%කි.
1990 සිට ලෝකය ළමා පැවැත්මේ සැලකිය යුතු ප්‍රගතියක් ලබා ඇත. ගෝලීය වශයෙන්, 1990 දී මිලියන 5.0 ක් වූ අලුත උපන් මරණ සංඛ්‍යාව 2022 දී මිලියන 2.3 දක්වා අඩු විය.
කෙසේ වෙතත්, 1990 සිට 2022 දක්වා වූ අලුත උපන් මරණ සංඛ්‍යාවේ අඩුවීම පශ්චාත් වයස අවුරුදු 5 ට අඩු මරණ අනුපාතයට වඩා මන්දගාමී වී ඇත.
එපමණක් නොව, 2010 සිට අලුත උපන් සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වී ඇති අතර, හදිසි ක්‍රියාමාර්ග නොගතහොත් 2030 වන විට අලුත උපන් මරණ සඳහා තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක සපුරාලීමට රටවල් 64ක් අඩු වනු ඇත.
අප්‍රිකාවේ සහ දකුණු සහ මධ්‍යම ආසියාවේ අලුත උපන් මරණ සඳහා වැඩි බරක් දරනු ලබන අතර, ඔවුන් ඉපදෙන ස්ථානය මත පදනම්ව දරුවන් නොනැසී පැවතීමේ කාර්‍යයන්ට ඔවුන් කැපවී සිටී.
අප්‍රිකාවේ 2022 වසරේ වැඩිම අලුත උපන් මරණ අනුපාතිකය සජීවී උපත් 1000කට මරණ 27ක් වූ අතර මධ්‍යම සහ දකුණු ආසියාවේ සජීවී උපත් 1000කට මරණ 21ක් වශයෙන් වාර්තා විය.
පළමු පැය 24 තුළ අලුත උපන් දරුවන් මිලියන 1 ක් පමණ මිය යයි. අලුත උපන් දරුවන් අතර, මරණයට ප්‍රධානතම හේතු වන්නේ නොමේරූ උපත්, උපත් සංකූලතා (උපත් හුස්ම හිරවීම/කම්පනය), නවජ ආසාදන සහ සංජානනීය විෂමතා වන අතර, එය සාමූහිකව වයස අවුරුදු 5 ට අඩු ළමුන්ගේ සෑම මරණ 10 කින් 4ක පමණ දැකගත හැකිය.
