FILE - This Jan. 17, 2017, file photo shows a Facebook logo displayed at a business gathering in Paris. Facebook is reportedly in talks with news publishers to offer “millions of dollars” for the rights to publish their material on its site amid years-long criticism over its apparent role in taking away online advertising dollars from the struggling industry. (AP Photo/Thibault Camus, File)
ෆේස්බුක් හි නියෝජ්‍ය සභාපති සහ, හිටපු එංගලන්ත නියෝජ්‍ය අගමැතිවරයෙකු ද වන නික් ක්ලෙග්, ගාඩියන් පුවත්පත සමග පැවසුවේ ෆේස්බුක් සහ ඉන්ස්ටර්ග්‍රෑම් පෝස්ට් මිලියන 2.2 ක් ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට කටයුතු කර ඇති බවයි.
තවද ‘ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට බාධා කරන‘ පෝස්ටු 120,000 ක් ඉවත් කිරීමට ද පසුගියදා කටයුතු කර තිබේ.
මෙයට අමතරව, ‘ව්‍යාජ තොරතුරු‘ සහිත පෝස්ට් මිලියන 150 ක් සම්බන්ධයෙන් අනතුරු ඇඟවීම් ද නිකුත් කර තිබේ.
2016 ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරණයේදී ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ ජයග්‍රහණය වෙනුවෙන් සමාජ මාධ්‍ය අනිසි ලෙස යොදාගැනීම, කේම්බ්‍රිජ් ඇනලිටිකා සිදුවීම යනාදියෙන් පසුව මේ වන විට මෙවැනි තත්වයන් ගැන ෆේස්බුක් පසුවන්නේ ඉතා සෝදිසියෙනි. රුසියාවේ සිට ආරම්භ කළ මෙහෙයුමක් මගින් ඇමරිකානු ඡන්ද දායකයන්ගේ දත්ත නීතිවිරෝධී ලෙස එක්රැස් කර, ඔවුන්ව ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ට වාසිදායක වන පරිදි මෙහෙයවා ඇති බව මේ වන විට හෙළිදරව් වී තිබේ.
බ්‍රිතාන්‍යයේ 2016 බ්‍රෙක්සිටි ජනමත විචාරණය සමයේදී ද යුරෝපය කේන්ද්‍රකරගෙන මේ අන්දමින්ම ඩොලර් මිලියන ගණනක් වැය කරමින් සංවිධානාත්මක සමාජ ජාල ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක වූ බව අනාවරණය වී ඇත.
‘‘සේවකයන් තිස් පන් දහසක් දෙනා අපේ සමාජ මාධ්‍යවල ආරක්ෂාව සහ මැතිවරණයට එහි දායකත්වය ගැන විමසිල්ලෙන් සිටීමට යොදවා තිබෙනවා..‘‘ යැයි නික් ක්ලෙග් පවසයි. නික් ක්ලෙග් කටයුතු කරන්නේ ගෝලීය ගැටළු සහ සන්නිවේදන අංශයේ උප ප්‍රධානියා වශයෙනි.
2016 ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරණයෙන් පසුව ෆේස්බුක් රීති දැඩි වූ ආකාරය – මේ, 2017 දී තත්වයයි.
‘‘එහිදී අපි මාධ්‍ය විශේෂඥයන් 70 දෙනෙකුගේ ද සහාය ලබාගෙන තිබෙනවා. ප්‍රංශයේ පස් දෙනෙකුත් එයට ඇතුළත්. තොරතුරුවල නිරවද්‍යතාවය පරීක්ෂා කිරීමට ඔවුන් අපට උදව් වෙනවා..‘‘ යැයි ඔහු තවදුරටත් පැවසීය.
AI හෙවත් කෘත්‍රිම බුද්ධියේ සහාය ද මේ සඳහා ලබා ගනියි. එහිදී ‘ව්‍යාජ පෝස්ට් සහ ව්‍යාජ ගිණුම්‘ ගැන රිපෝට් කිරීමට පෙරම ඒවා බිලියන ගණනින් ස්වයංක්‍රීයව මකා දැමීමට පුලුවන්කම ලැබේ.
වසර 7 ක දත්ත සංචිත කරයි
‘විනිවිදභාවය ආරක්ෂා කර ගැනීම‘ සඳහා සියලු දැන්වීම් සහ තොරතුරු වසර 7 ක කාලයක් තිස්සේ සංචිත කර තබාගන්නා බව ද මෙම ලිපියෙන් අනාවරණය වේ.
ෆේස්බුක් උප සභාපති නික් ක්ලෙග්
නික් ක්ලෙග්, බ්‍රිතාන්‍යයේ නියෝජ්‍ය අගමැතිවරයා ව සිටි සමයේ ප්‍රංශයේ Journal du Dimanche පුවත්පත සමග ෆේස්බුක් සමාජ ජාලයට චෝදනා කර තිබුණේ ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරණයට මැදිහත් වන එකදු විදේශ නෙට්වර්ක් එකක් ගැන හෝ සොයාගැනීමට ෆේස්බුක් සමාජ ජාලය අපොහොසත් වී ඇති බවටයි.
ජෝ බයිඩන් හා ඔහුගේ පුතා ගැන ට්‍රම්ප් දැමූ පෝස්ට් අවහිර කරයි – ට්‍රම්ප් බැණ වදියි
ඇමරිකානු ජනපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්, පසුගියදා සිය ෆේස්බුක් හා ට්විටර් ගිණුම් හරහා ජෝ බයිඩන් හා ඔහුගේ පුතා වන හන්ටර් බයිඩන් ගේ දූෂිත (යුක්රේන) ගනුදෙනුවක් ගැන ‘නිව්යෝක් පෝස්ට්‘ පුවත්පතේ පළවූ ලිපියක් පෝස්ට් කිරීමට උත්සාහ කර තිබිණි.
නිව්යෝක් පෝස්ට් පුවත්පතේ මෙම ලිපිය “Smoking-gun email reveals how Hunter Biden introduced Ukrainian businessman to VP dad,”
යනුවෙන් පළ වී තිබුණේ ආන්දෝලනාත්මක කරුණු සමග ය. ඒ අනුව හන්ටර් බයිඩන්ගේ ලැප්ටොප් පරිගණකය අලුත් වැඩියා කිරීමට භාර දුන් තැනකින් හන්ටර් බයිඩන්ගේ පුද්ගලික ඊ මේල් ‘ලීක්‘ වී ඇති බව කියැවුණි.
මේ ලිපිය ප්‍රවර්ධනය කිරීම වැළැක්වීමට සමාජ මාධ්‍ය වහාම කටයුතු කර තිබුණේය. “We can’t complete this request because this link has been identified by Twitter or our partners as being potentially harmful.” යන පණිවුඩය ද සමගින් ට්විටර් එය ලිපිය රීපෝස්ට් කිරීම අවහිර කළේය. මේ පිළිබඳ පසුගිය බදාදා ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් එම සමාජ මාධ්‍යවලට බැණ වදින ආකාරය ද දැකගත හැකි විය.
මේ අතර ෆේස්බුක් සමාජ ජාලය පසුගියදා පවසා තිබුණේ ‘‘රෝගය වළක්වා ගත හැකි සෞඛ්‍යමය හැසිරීම්වල වැදගත්කම ඉස්මතු කිරීමට‘ තමන් කටයුතු කරන බවයි. ඒ නිවේදනයට පසුදා සිට එන්නත්කරණයට එරෙහිව පළවන පුවත් ආදිය ද ෆේස්බුක් මගින් අවහිර කිරීම (බ්ලොක් කිරීම) සිදුකරයි.
මුල් ලිපිය කියවන්න –
The Guardian – Facebook says it rejected 2.2m ads seeking to obstruct voting in US election
ගාසා තීරයට මානුෂීය ආධාර වැඩි කිරීම, ප්‍රාණ ඇපකරුවන් නිදහස් කිරීම සම්බන්ධයෙන් ද එහිදී සාකච්ඡා වී…
මෙම මරණ දණ්ඩනය පැනවීම ජාත්‍යන්තර විරෝධතාවලට ද හේතු වී ඇති අතර මානවහිමිකම් කණ්ඩායම් මෙය මානව…
මේ මස මුලදී, කෙන්යාවේ කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව අනතුරු අඟවා තිබුණේ, මැයි මාසය දක්වා රටේ විවිධ…
සටහන - නිපුනි ලියනගේ අප්‍රේල් 29 , ලෝකය (අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): ශීත කළ පීසා වර්ග භාවිතයෙන්…
සටහන - නිපුනි ලියනගේ අප්‍රේල් 29 , ලෝකය (අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): වයස නිකන්ම නිකන් ඉලක්කමක් විතරයි…
අහමදාබාද් නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරයා ඉන්දීය මාධ්‍යට පවසා ඇත්තේ, මෙවැනි මත්ද්‍රව්‍ය තොගයක් අත්අඩංගුවට ගැනීම සම්බන්ධයෙන් සතුටට පත්වන…
ඊශ්‍රායල අමාත්‍ය මණ්ඩලය අනතුරු අඟවා ඇත්තේ, සටන් විරාමයකට එකඟ වුවහොත් අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහුගේ රජය බිඳ…
වෙළඳපොලේ ඇති සුඛෝපභෝගී පුද්ගලික ජෙට් එකක් කුලියට ගැනීම සඳහා බදු ගෙවන්නන්ගේ වියදමින් පවුම් ලක්ෂ ගණන්…
සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් පුළුල් විමර්ශනයක් ක්‍රියාත්මකයි.
දැනට ලෝකය දැවැන්ත විපර්යාසයකට මුහුණ දෙමින් සිටින අතර ජාත්‍යන්තර තත්ත්වය ද ඉතා සංකීර්ණ වන අතාර,…
නැගෙනහිර බෑග්ඩෑඩ්හි පිහිටි ඇගේ නිවස ආසන්නයේදී වෙඩි තබා ඇයව මෙලෙස ඝාතනය කර ඇති බව විදෙස්…
1994 වසරේදී පළමු මැතිවරණයෙන් කලින් තහනම් කරන ලද අප්‍රිකානු ජාතික කොන්ග්‍රසය (ANC) පක්ෂය අතිමහත් ලෙස…
මේ අතර ඊශ්‍රායලය හා හමාස් සංවිධානය අතර සටන් විරාමයක් ක්‍රියාත්මක කිරීම සම්බන්ධයෙන් පැවැත්වෙන සාකච්ඡා සඳහා…
ගෝලීය ආර්ථිකයට ඉහළම දායකයින් පස්දෙනා අතර චීනය, ජර්මනිය (2.77%), රුසියාව (2.71%) සහ බ්‍රසීලය (2.19%) ඇතුළත්…
මෙම ඛේදජනක අනතුර සිදුවී වසර 112කට පසුවත් ඒ වෙනුවෙන් ඇති ඉල්ලුම සුළුපටු නොවේ.