එක්සත් රාජධානියේ එඩින්බර්ග් සරසවියේ පර්යේෂකයන් විසින් කර ඇති මෙම සොයාගැනීම මගින් අවධාරණය කරන්නේ දකුණු දිග සුඩානයේ තෙත්බිම්වලින් ඉතා විශාල වශයෙන් මීතේන් වායුව නිකුත් වෙමින් තිබෙන බව ය.
මීතේන් හෙවත් CH4 හරිතාගාර වායුවක් වන අතර, එය සෘජුවම මිහිතලයේ උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමට බලපායි.
වික්ටෝරියා විල ඇතුළු නැගෙනහිර අප්‍රිකාවේ විල්වල ජලය ‘රළ නගිනවාක් මෙන්‘ ඉහළ යන විට එම විල් වලින් නිකුත් වන මීතේන් ප්‍රමාණය ද අතිශය ඉහළ ගොස් ඇති බව එහිදී පර්යේෂකයෝ සනාථ කළහ.
ඒ සඳහා ඔවුන් යොදාගත්තේ චන්ද්‍රිකා තාක්ෂණයෙන් ලබාගත් දත්තයන් ය.
දැන් විශ්වාස කෙරෙන්නේ 2010-2016 අතර කාලයේදී පෘථිවි වායුගෝලයේ මීතේන් ප්‍රතිශතය ඉහළ යාමට 1/3ක්ම වගකිව යුත්තේ මේ සංසිද්ධිය බවයි.
මේ වන විට වායුගෝලයේ මීතේන් සාන්ද්‍රණය (parts per billion) බිලියනයකට කොටස් 1,860 දක්වා ඉහළ ගොස් තිබේ.
පහත දැක්වෙන්නේ පෘථිවි වායුගෝලයේ මීතේන් ප්‍රතිශතය 1900 වසරේ ඉහළ ගිය ආකාරයයි.
‘සුඩ්‘ යනුවෙන් හඳුන්වන, වේල්සය මෙන් දෙගුණයක් විශාල බිම් කඩක් මෙහිදී පර්යේෂකයන්ගේ අවධානය විශේෂයෙන් දිනා ගත්තේය. නැගෙනහිර අප්‍රිකානු විල් පිහිටා තිබෙන්නේ සුඩ් හි සිට නයිල් නදිය දක්වා විහිදෙන බිම් තීරුවේ ය. මෙම ගොඩබිමෙහි මතුපිට උෂ්ණත්වය සැලකිය යුතු තරමින් ගතවූ කාලය තුළ ඉහළ ගොස් තිබූ අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස කලාපයේ පසෙහි තෙතමනය ඉහළ ගොස් තිබිණි. නැගෙනහිර අප්‍රිකාව පුරා සිදුකළ ගුරුත්වාකර්ෂණ මිනුම්වලින් පෙනී ගියේ භූමිය තුළ රඳවා ගෙන ඇති ජල ස්කන්ධයේ බර ද වැඩි වී ඇති බවයි. මේ අතර විල්වල සහ ගංගාවල ගැඹුර ද දකුණු දිශාවට යන්නට වැඩි වී ඇති බව satellite altimeters පාඨාංකවලින් පෙනී ගියේය.
මෙහිදී සිදු වී ඇති දේ සරලව කියන්නේ නම් මෙසේ ය.
එඩින්බර්ග් සරසවිය විසින් මේ සොයාගැනීම් පළ කර තිබෙන්නේ Atmospheric Chemistry and Physics ජර්නලයේ aය. ඇමරිකානු භූ භෛෟතික විද්‍යා සංගමයේ රැස්වීමකදී ද මේ පිළිබඳ අදහස් දැක්වීමෙන් අනතුරුව මෙම පුවත මේ වන විට ජාත්‍යන්තර ජනමාධ්‍යවල විශාල අවධානයක් දිනා ගෙන ඇත.
‘‘මේක ඉතාම විශාල ප්‍රදේශයක්. ඒ නිසා මීතේන් වායුව මේ තරම් විශාල ප්‍රමාණයක් විමෝචනය වීම පුදුමයට කාරණයක් නෙවෙයි. සුඩ් කියන්නේ, වේල්සය මෙන් දෙගුණයක් විශාල, එනම් වර්ග කිලෝමීිටර 40,000 ක් විශාල ප්‍රදේශයක්. මේ නිසා මේ මීතේන් විමෝචනය අභ්‍යවකාශයට පවා මේ වන විට පෙනෙනවා..“ යැයි එහිදී ප්‍රකාශ විණි.
විරෝධතාකරුවන් පාගමන් හා වෙනත් ක්‍රියාමාර්ග ගැන අවධානය යොමු කරමින් ආරක්ෂාව තර කිරීමට විශ්වවිද්‍යාල පාලනයන් කටයුතු…
එල් නිනෝ තත්වය ඇමේසන් හි ඓතිහාසික නියඟයක් ඇති කිරීමටත් දකුණේ දැඩි වර්ෂාපතනයක් ඇති කිරීමටත් සමත්ව…
පසුගිය සතියේ ධවල මන්දිරය කැනඩාවේ සහ එක්සත් ජනපදයේ ඝාතන කුමන්ත්‍රණවල ඉන්දියානු ඔත්තු සේවයේ වාර්තාගත භූමිකාව…
1984 මැතිවරණයේ ආසන දෙකේ ඉඳලා 2019දී 303ට ගියේ මෝඩි සහ ෂා නිසා ..
එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් සංවිධාන විසින් අසල්වැසි රාජ්‍ය වලින් නැවත නැවතත් ඉල්ලා තිබුණේ, ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් සහ…
විශේෂත්වය වන්නේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා හැඳුනුම්පත අනිවාර්ය බවට නව නීති ගෙන එනු ලැබුවේ ද…
මෙම මෙහෙයුම සාර්ථක වුවහොත් 2030 වන විට මිනිසෙකු සඳ මත තබා චන්ද්‍ර කඳවුරු පිහිටුවීම චීනයේ…
ඊශ්‍රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු ප්‍රතිචාර වශයෙන් දියත් කළ මිලිටරි ප්‍රහාරය හිට්ලර් කළ දෙයට වඩා අඩු…
මේ පුවත වාර්තා වන්නේ, දකුණු වියට්නාමයෙන් වන අතර,ඩොං නයි පළාතේ ජලාශයක මත්ස්‍යයින් ලක්ෂ ගණනක් මිය…
මෙම අද්විතීය මිනිසා වයස අවුරුදු 86 දී ෆ්‍රෑන්ක්ලින් හි නැෂ්විල් උප නගරයේදී මිය ගිය බව…
පුද්ගලයන් 21 දෙනෙකු අතුරුදන්ව ඇති බවත්, රියෝ ග්‍රෑන්ඩ් දෝ සුල් ප්‍රාන්තයේ ඇති වූ ජල ගැලීම්…
කාන්තාවන්ගේ සෞඛ්‍යය නංවාලීම, ලිංගික හා ප්‍රජනන ගැටළු වැනි සෞඛ්‍ය ගැටළු වෙනුවෙන් අවධානය යොමු කිරීම හදිසි…
උන් එසේ විවාපත් වී, වසර තිස් හතරක් සතුටින් ජීවත් ව; දරුවන් අටක් ලැබීය!
එරට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ නිදහස් භාෂණයට ඇති අයිතිය ප්‍රියජනක සංස්කෘතික පරමාදර්ශයක් වේ.
ස්ටෝමි ඩැනියෙල් නමැති අසැබි චිත්‍රපටවලට රංගනයෙන් එක් වුණු නිළියක සහ ට්‍රම්ප් අතරේ සමීප සම්බන්ධයක් පැවැති…