දේශගුණික විපර්යාස නිසා 2050 දී ඔබේ ආහාර වියදම සියයට 80 කින් ඉහළට – එක්සත් ජාතීන් අනතුරු අඟවයි

ගෝලීය ආහාර සැපයුම් දාමය මේ ව විට බරපතල ලෙස අර්බුදයට පත්ව ඇති බව දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ අන්තර් රාජ්‍ය මණ්ඩලය විසින් පසුගියදා නිකුත් කළ වාර්ථාව මඟින් අනාවරණය කරන ලදී,
ලෝකයේ ඉඩම් හා ජල සම්පත් “පෙර නොවූ විරූ මිලකට” සූරාකෑමට ලක්ව ඇති බව පෙන්වා දෙන මෙම නව වාර්තාව එම තත්ත්වය දේශගුණික විපර්යාස සමඟ එක්ව මානව වර්ගයාට සිය ආහාර සපයා ගැනීමට ඇති හැකියාව කෙරෙහි දැඩි පීඩනයක් එල්ල කරන බවද එමගින් පෙන්වා දෙයි.

රටවල් 52කට අධික සංඛ්‍යාවකින් සහභාගී වූ සියයකට අධික විශේෂඥයින් පිරිසක් මෙම වාර්ථාව සඳහා දායක වූ අතර එහි සාරාංශය පසුගිය අගහරුවාදා ජිනීවා නුවරදී නිකුත් කරන ලදී. මේ වන විට දේශගුණික විපර්යාස විසින් ආහාර නිෂ්පාදව කෙරේ දැඩි ලෙස බලපෑම් එල්ල කරමින් ඇති බව ඔවුන් විසින් අනාවරණය කරයි. ඔවුන්ට අනුව ගෝලීය උෂණත්වය පවතින මට්ටමෙන් සීග්‍රයෙන් ඉහළ යෑම මෙම ගැටළුව තව දුරටත් උග්‍ර කරනු ඇත. ලෝක ජනගහනයෙන් බිලියන භාගයක ජනතාවක් මේ වන විට ජීවත් වන්නේ කාන්තාර බවට පරිවර්ථනය වෙමින් පවතින භූමීන් මතය. එමෙන්ම පොළෝ පෘෂ්ඨය මත පස නිර්මාණය වීමේ වේගයට වඩා සියයට 10ක් 100ත් අතර වේගයකනි පස විනාශ වෙමින් පවතින බවද වාර්ථාවෙන් පෙන්වා දෙයි.

කෙසේ වෙතත් මෙම වාර්ථාව මගින් පෙන්වා ඇත්තේ මීට ඉතා කඩිනම් ක්‍රියාමාර්ග අවශ්‍ය බවත්. සමස්ථ ලෝකයම ක්‍රමයෙන් මුහුණ දෙමින් සිටින දරුණු ආහාර හිඟය පාලනය කර ගැනීම සදහා එතුළින් හැකිවනු ඇති බවත්ය.

එක්ස්ත් ජාතීන්ගේ වාර්ථාවට අනුව දේශ ගුණීක විපර්යාසයන් හේතුවෙන් පාර්සරක අර්බුද අහිතකර මට්ටමට පැමිණෙමින් තිබීම මත නියඟ, උණුසුම් වායු තාප රළ, මුහුදු මට්ටම ඉහළ යෑම, ආදි තත්ත්වයන් විසින් ආහාර නිෂ්පාදනය අති දුෂ්කර කාර්යක් වෙමින් පවතී, වගා බිම් ලැවු ගින්නෙන් විනාශ වී යෑම, ආහාර නිෂ්පාදනයට අවශ්‍ය අනෙකුත් දේශ ගුණික තත්ත්වයන් අහිමි වීම යෑම, ගංවතුරථ අධික වර්ෂාපථනය, අයිස් දිය වීම ආදී හේතූන් මේ සදහා බලපා ඇත.

මේ මොහොත වන විටත් ලෝක ජනගහනයෙන් සියයට 10 කට වඩා මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන අතර වාර්ථා පෙන්වා දෙන පරිදි මේ වන විට ලෝක ආහාර හිඟය දේශ සීමා සංක්‍රමණය වැඩි වීමට හේතු විය හැකි බවයි.

මහාද්වීප කිහිපයකම ආහාර අර්බුදය එකවර ඇතිවිය හැකි වීම විශේෂ අනතුරක් බව නාසා ගොඩ්ඩාර්ඩ් අභ්‍යවකාශ අධ්‍යයන ආයතනයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ පර්යේෂණ විද්‍යාඥ වරියක් සහ වාර්තාවේ ප්‍රධාන කතුවරියක් වන සින්තියා රොසෙන්ස්වේග් පවසයි.

multi-breadbasket failure හෙවත් ලෝකයේ ආහාර නිෂ්පාදනය සදහා පෝෂිත මෙන්ම සුදුසු කලාපයන්හී ආහාර නිෂ්පාදනය පහළ යෑමේ අර්බුදයද මේ වන විට ඉහළ යමින් තිබෙන බව ඇය පවසයි.

ලොව පුරා ඉඩම් පරිහරණය හා කෘෂිකර්මාන්තය මෙන්ම පාරිභෝගික හැසිරීම පිළිබඳව විශාල වශයෙන් නැවත ඇගයීමක් අවශ්‍යතාව තුළ ආහාර අර්බුදයට විසඳුම් සෙවීම සදහා නව බලාපොරොත්තුවක්ද සමීක්ෂකයින් විසින් පෙන්වා දී ඇත.

ඒ සදහා වන යෝජනා අතර කෘෂි ඉඩම්වල ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවීම, අඩු ආහාර නාස්තිය සහ ගවයින් සහ වෙනත් මස් වර්ග ආහාර ලෙස යොදා ගැනීම අවම කිරීමට වැඩි පිරිසක් පෙළඹවීම මෙම වාර්ථාව මගින් ඉදියරිපත් කර ඇති යෝජනා අතර වේ.

“අපගේ කාර්යයේ වැදගත් සොයාගැනීම්වලින් එකක් නම් අපට දැන් ගත හැකි ක්‍රියාමාර්ග රාශියක් තිබීමයි. ඒවා අපට ලබා ගත හැකිය, ”වෛද්‍ය මැක්ල්වී පැවසීය. “මෙම විසඳුම්වලින් සමහරක් අවශ්‍ය වන්නේ අවධානය, මූල්‍ය ආධාර සහ පරිසරය සක්‍රීය කිරීමයි.”

දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ අන්තර් රාජ්‍ය මණ්ඩලය විසින් බ්‍රහස්පතින්දා එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් කැඳවන ලද අන්තර්ජාතික විද්‍යාඥයින් කණ්ඩායමක් විසින් දේශගුණික විපර්යාසයන් අවබෝධ කර ගැනීමට සහ ප්‍රතිපත්තිමය තීරණ ගැනීමට රජයන්ට උපකාර කිරීම සඳහා පවත්නා පුළුල් පරාසයක පර්යේෂණ සිදු කරයි.

මෙම වාර්ථාව මගින් හෙළි කර ඇති තවත් තත්ත්වයක් වන්නේ ලෝකයේ ධනවත් රාජ්‍යයන් අභිබවා දිළිදු රාජ්‍ය්‍යන් ආහාර හිගයේ වැඩි බලපෑමට ලක් වනු ඇති බවයි.
එය දැනටමත් උතුරු ඇමරිකාවේ, යුරෝපයේ සහ ලෝකයේ වෙනත් රටවල දේශපාලනය නැවත අර්ථකථනය කරමින් සිටින සංක්‍රමණික ප්‍රවාහය වැඩි වීම සීග්‍ර කරනු ඇත.

ඇබර්ඩීන් විශ්ව විද්‍යාලයේ ශාක හා පාංශු විද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙක් සහ වාර්තාවේ ප්‍රධාන කතුවරයකු වන පීට් ස්මිත් පැවසුවේ “සංක්‍රමණ සඳහා වන විශාල පීඩනය මගින් මිනිසුන්ගේ ජීවිතවලට බලපෑමක් ඇති වනු ඇති බවයි.

“මිනිසුන් ඔවුන් සිටින තැන නැවතී මිය යන්නේ නැත. මිනිස්සු සංක්‍රමණය වෙනවා.

2010 සිට 2015 දක්වා කාලය තුළ එක්සත් ජනපදයේ මෙක්සිකෝව සමඟ මායිමේ එල් සැල්වදෝරය, ග්වාතමාලාව සහ හොන්ඩුරාස් යන රටවලින් සංක්‍රමණය වූවන්ගේ සංඛ්‍යාව පස් ගුණයකින් වැඩි විය. විද්‍යාඥයින්ට අනුව එය දේශ ගුණික විපර්යාසයෙහි සංඥාවයි.

දේශගුණික විපර්යාස හේතුවෙන් දැඩි ආහාර හිඟයක් ඇතිවීමේ අවදානම වේගවත් වනු ඇතැයි වාර්තාව පවසයි. උණුසුම් වාතාවරණයත් ලෝකයේ නියඟය, ගංවතුර, තාප තරංග, ලැව්ගිනි සහ වෙනත් කාලගුණික රටාවන් තීව්‍ර කරන හෙයින්, එය පාංශු නිස්සාරණත්වය හා ඉඩම් හායනය වේගවත් කරයි.

ප්‍රධාන වශයෙන් පොසිල ඉන්ධන දහනය කිරීමෙන් වායුගෝලයේ වැඩි කාබන් ඩයොක්සයිඩ් සාන්ද්‍රණයක් ඇති වීම තුළ ආහාරවල පෝෂණ ගුණය අඩු කරනු ඇත, එමෙන්ම ඉහළ යන උෂ්ණත්වය බෝග අස්වැන්න අඩු කර පශු සම්පත් වලට හානි කරයි.

වායුගෝලයේ වැඩි වන කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ප්‍රමාණය, එමඟින් නිපදවන ආහාරවල ගුණාත්මක භාවය අඩු වන අතර, අප ගමන් කරන්නේ ඊටත් වඩා අඩු ආහාර ප්‍රමාණයක් ඇති අනාගතයක් කරා බව පැහැදිලිය – එනම් ලබා ගත හැකි ආහාර වැඩි පිරිවැයක් දැරීමට සිදුවේ.

සමස්තයක් ලෙස හරිතාගාර වායු විමෝචනය අඛණ්ඩව ඉහළ යන්නේ නම්, ලොව පුරා ජනතාවගේ ආහාර පිරිවැයට එය බලපානු ඇත.

දිළිදු බව පිටු දැකීමේ උපදේශන සංවිධානයක් වන ඔක්ස්ෆෑම් හී  දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ ජ්‍යෙෂ්ඨ ප්‍රතිපත්ති උපදේශක ආදිති සෙන් පැවසුවේ ආහාර ලබා දීමට සහ අපව නඩත්තු කිරීමට භූමියට ඇති හැකියාව මිනිසා විසින් බිඳ දමමින් සිටින බවයි.
එාන්ම පර්යේෂකයන් පවසන්නේ දේශගුණික විපර්යාස හේතුවෙන් කෘෂිකර්මාන්තය වඩාත් දුෂ්කර කරවන අතරම කෘෂිකර්මාන්තය ද දේශගුණික විපර්යාස උග්‍ර කිරීමෙහි ලා දායක වෙමින් සිටින බවයි.

ෆාම් ඔයිල් නිෂ්පාදය සදහා යොමුවීම හේතුවෙන් ඉන්දුනීසියාව සහ මැලේසියාවේ තෙත් බිම් සිඳී යෑම වැනි සිදුවීම ඛේදනීය බවද මෙම වාර්ථාව පෙන්වා දෙයි.
ගෝලීය වශයෙන් කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ටොන් බිලියන 530 ත් 694 ත් අතර ප්‍රමාණයක් ගබඩා කරන පීට්ලෑන්ඩ්සස් හෙවත් කාබන් ගබඩා මගින් එම කාබන් ඩයොක්සයිඩ් නැවත වායුගෝලයට මුදා හරිනු ලැබේ.
කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ප්‍රධාන හරිතාගාර වායුවක් වන අතර එය සූර්යයාගේ තාපය හසුකර ග්‍රහලෝකය උණුසුම් කරයි. සෑම පීට්ලෑන්ඩ් අක්කර 2.5 කටම කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ගැසොලින් ගැලුම් 6,000 ක් දහනය කිරීමට සමාන වේ.

ඒ හා සමානව, ගවයින් සැලකිය යුතු මීතේන් නිෂ්පාදකයින් වන අතර තවත් ප්‍රබල හරිතාගාර වායුවක් වන අතර හරක් මස් හා අනෙකුත් මස් සඳහා ගෝලීය ඉල්ලුම වැඩිවීම ඔවුන්ගේ සංඛ්‍යාවට වැඩි වී ඇති අතර ඇමසන් වැනි වනාන්තර පද්ධතිවල වන විනාශය වැඩි වී ඇත.

1961 සිට එළදෙනුන් මෙන්ම බැටළුවන්, මී හරකුන් සහ එළුවන් ද ඇතුළුව ruminant පශු සම්පත් වලින් මීතේන් විමෝචනය සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගොස් ඇති බව වාර්තාවේ දැක්වේ. සෑම වසරකම, එළි පෙහෙළි කර ඇති වනාන්තර ඉඩම් ප්‍රමාණය – ගවයින් සඳහා තණබිම් සඳහා ඇති ඉල්ලුමෙන් බොහෝ දුරට – මෝටර් රථ මිලියන 600 ක් ධාවනය කිරීමට සමාන විමෝචන නිකුත් කරයි.
මෙම තත්ත්වයන් පාලනය කර ගැනීම සදහා තවමත් කාලය ඇති බව පෙන්වා දෙන එක්සත් ජාතීන් ඒ සදහා ලෝක වාසීන් සියල්ලන්ගේ මෙන්ම රාජ්‍ය නායකයින්ගේ සහයෝගයද අවශ්‍ය බව පෙන්වා දෙයි.
වඩා හොඳ පාංශු කළමනාකරණය, බෝග විවිධාංගීකරණය සහ වෙළඳාමට ඇති සීමාවන් ඇතුළුව ආහාර නිෂ්පාදනය හා බෙදා හරින ආකාරය වෙනස් කිරීමට වාර්ථා කතුවරුන් ඉල්ලා සිටින අතර පාරිභෝජන රටාවේ වෙනස්කමක් ඇති විය යුතු බව අවධාරණය කරයි. වාර්ථාවට අනුව ලොව පුරා නිෂ්පාදනය වන ආහාර වලින් 4න් 1ක් පාරිභෝගික හැසිරීම් නිසා අපතේ යන්නේය.

විශාල වශයෙන් ශාක සිටුවීම කාබන් ඩයොක් සයිඩ් වායුගෝලයෙන් ඉවතට ඇද ගැනීම සදහා ප්‍රභල උපාය මාර්ගයක් ලෙස වාර්ථාව තුළ පෙන්වා දෙයි.

මානව පරිසර විද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්යවරියක් සහ වාර්තාවේ ප්‍රධාන කතුවරයකු වන පමෙලා මැක්ල්වී පවසන පරිදි හැකි තරම් ගස් සිටුවීමෙන් සෑම වසරකම වායුගෝලයේ ඇති හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණය ගිගාටන් නවයක් පමණ අඩු වේ.

එහෙත් එය 2050 වන විට ආහාර මිල සියයට 80 ක් තරම් ඉහළ යනු ඇත.

ගෝලීය උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 1.5 ට වඩා ඉහළ යාම වැළැක්වීම සඳහා පොසිල ඉන්ධන භාවිතය අවම කිරීම සඳහා පුළුල් ලෙස ගස් සිටුවීම මෙන්ම “සැලකිය යුතු” ජෛව ශක්තියක්ද අවශ්‍ය වනු ඇතැයි වාර්තාව දක්වායි. උෂ්ණත්වය ඊට වඩා වැඩි වුවහොත් ආහාර නිෂ්පාදනයට ඇති පීඩනය ද වැඩි වන අතර එමගින් විෂම කවයක් නිර්මාණය වේ.

ඔවුන්ට අනුව
“ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාම අංශක 2 ට වඩා ඉහළ යෑම ජනගහනයෙන් මිලියන 100 ක් හෝ ඊට වැඩි ප්‍රමාණයක් සාගින්නෙන් පෙළීමේ අවදානමක් ඇති කරවයි.”

සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ගොවීන්ට වඩා හොඳ ණය ලබා ගැනීම සහ ශක්තිමත් දේපල අයිතිවාසිකම් ඇතුළු ආයතනික වෙනස්කම් සඳහා යෝජනා මෙම වාර්තාව ඉදිරිපත් කරයි. එමෙන්ම පළමු වරට I.P.C.C. ආයතනය විසින් ආදිවාසීන් සහ ඉඩම් භාරකාරත්වය පිළිබඳ ඔවුන්ගේ දැනුම උපයෝගී කර ගත යුතු සම්පත් ලෙස සඳහන් කර ඇත. ඒ අනුව “දේශීය හා දේශීය දැනුම ඇතුළත් කෘෂිකාර්මික භාවිතයන් දේශගුණික විපර්යාස, ආහාර සුරක්‍ෂිතතාව, ජෛව විවිධත්ව සංරක්‍ෂණය සහ කාන්තාරීකරණය හා ඉඩම් හායනය මැඩපැවැත්වීම යන ඒකාබද්ධ අභියෝග ජය ගැනීමට දායක ආදි වාසික දැනුම භාවිත විය හැකිය”

නමුත් මේ වන විට ලෝකය පුරා ආදි වාසීන්ද පැවැත්ම පිළිබදව තර්ජනයට ලක්ව ඇත. විශේෂයෙන්ම ඇමසන් වනය ආශ්‍රිත ආදි වාසීන් දැඩි ලෙස තර්ජනයට ලක් වී ඇත.

ගැටුම් හා පාරිසරික සම්පත් අතර සම්බන්ධතා පිළිබද ග්ලෝබල් විට්නස් නම් සංවිධානය විසින් මේ වසරේ නිකුත් කරන ලද වාර්තාවකට අනුව, 2018 දී සිය ඉඩම් ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා සතියකට සාමාන්‍යයෙන් පුද්ගලයින් තිදෙනෙකු ඝාතනය වන අතර අතර, ඉන් අඩකට වඩා ලතින් ඇමරිකාවේදී ඝාතනය වී ඇත.

සමස්ථයක් වශයෙන් ගත් කළ දේශ ගුණික විපර්යාස කෙරේ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් තීරණ ගැනීම කෙරෙහි දිගු කාලයක් ගැනීම මත මෙවැනි ගෝලීය අර්බුද වළැක්වීමට තුඩු දෙන ප්‍රධානතම හේතුව වී ඇති බව වාර්ථාව පෙන්වා දෙයි.