ඒ, ඇමරිකානු ජාතික ලේඛනාරක්ෂණාගාරය විසිනි.
ෆෙඩරල් නීතියකට සමගාමීව නිදහස් කෙරුණු මේ ලිපිගොනුවලින්, කෙනඩි ඝාතනයේ සැකය සෝවියට් සංගමය, කියුබාව සහ ඉතාලියානු මාෆියාව වෙත යොමුව තිබූ ආකාරය සනාථ වේ.
එදා 1964 වසරේදී කෙනඩි ඝාතන විමර්ශනය සඳහාම පත් කළ වොරන් කොමිසම (Warren Commission) නිගමනය කළේ ජනාධිපතිවරයා ව ඝාතනය කළේ හුදෙකලා තුවක්කුකරුවෙකු වන ලී හාවි ඔස්වර්ල්ඩ් (Lee Harvey Oswald) විසින් බවයි. ඝාතනය සිදු වූයේ 1963 නොවැම්බර් 22 වැනිදා ය.
සිය ආර්යාව වූ ජැකලීන් සමග ටෙක්සාස් ජනපදයේ ඩැලාස් හි වීදි දිගේ විවෘත ලිමොසින් රථයක ඇදී යමින් සිටියදී ලී හාවි ඔස්වර්ල්ඩ් සිය ඉලක්කය ගෙන තිබුණේ තනිවම ය.
කෙසේ නමුත් කෙනඩි ඝාතනය කුමන්ත්රණයක් බව ඇමරිකානුවන්ගෙන් බොහෝ දෙනා ද සිතූ බව ඒ කාලයේ පැවති ජනමත විමසුම්වලින් හෙළි විය. ජාත්යන්තර කුමන්ත්රණය කවදත් ලෝකයේ ජනප්රිය මාතෘකාවකි. අවම වශයෙන් ලී හාවි ඔස්වර්ල්ඩ් හට කියුබාවේ සහාය ලැබෙන්නට ඇතැයි සැක කෙරිණි. මෙම ඝාතනය සිදුව තිබුණේ ද ඇමරිකාව සමග කියුබාවේ මිසයිල අර්බුදය හටගෙන හරියටම වසරකට පසුව ය.
කෙනඩි ව මරා දැමුවේ කියුබානු විරෝධී ක්රියාකාරීන් විසින් බවට තවත් කුමන්ත්රණ මතයකින් කියැවුණි. ඒ සදහා ඇතැම්විට ඇමරිකානු බුද්ධි අංශවල සහ මධ්යම රහස් ඔත්තු සේවයේ හෙවත් FBI හි සහාය ද ලැබෙන්නට ඇති බව කියැවිණි.
කෙනඩිගේ ඝාතනය සම්බන්ධයෙන් එසැණ පුවත් වර්ගයේ තොරතුරු කිසිවක් මෙම ලිපිගොනුවලින් දැනට හෙළි වී නැත. කෙසේ වෙතත්, 1960 දශකයේ ලෝකයේ පැවති කුමන්ත්රණකාරී මතයන් සිතියම් ගත කර තිබූ ආකාරය සහ ඉලක්ක සුපරික්ෂාවට හසු කිරීමට ඔවුන් විසින් යොදාගත් ක්රම වේදයන් පිළිබඳ දැන ගැනීම වැනි දේ සඳහා ඔවුන් තුළ විශාල උනන්දුවක් ඇති බව පෙනිණි.
ලිපිගොනු සංඛ්යාව හරියටම 1,491 කි. ඒවායින් බොහොමයක් සවිස්තරාත්මක ලිපිගොනු ය. ඝාතක ලී හාවි ඔස්වර්ල්ඩ් සම්බන්ධයෙන් මෑතකදී හමුවූ, එනමුත් කිසිදා සනාථ කළ නොහැකි වූ තොරතුරු පිළිබඳ සාකච්ඡා කරන CIA කේබල් පණිවුඩ සහ මැමෝපත් මේ අතර වේ. ඒවායින් කියැවෙන්නේ ලී හාවි ඔස්වර්ල්ඩ් මෙක්සිකෝවේ පිහිටි සෝවියට් හා කියුබානු තානාපති කාර්යාල වෙත ගිය ගමන් ගැන ය.
ඝාතනය සිදුවූ වහාම ඇමරිකානු බුද්ධි අංශ සැක කළ කියුබානු සම්බන්ධය ගැන ද සවිස්තර ඒවායෙහි අඩංගු ය.
‘රහස් ඇස්වලට පමණයි’ “Secret Eyes Only” යනුවෙන් ලකුණු කර ඇති එක් CIA ලේඛනයක දැක්වෙන්නේ ෆිදෙල් කැස්ත්රෝ ඝාතනය කිරීම සඳහා ඇමරිකාව විසින් සලකා බැලූ උපක්රමයන් ගැන ය. ‘කියුබාවේ අභ්යන්තරය සමග සම්බන්ධතා තිබෙන පාතාලය’ එයට යොදා ගැනීමට 1960 වසරේදී ඇමරිකාව උත්සාහ කළ ආකාරය ද ඒවායේ දැක්වේ.
මෙය කුමන්ත්රණයක් බවට මත පළ කළ එවකට සිටි මාෆියා ලොක්කන් වූ සැන්ටෝ ට්රැෆිකන්ටේ ජූනියර් හා සෑම් ගියාන්කානා වැනි අය පිළිබඳ ව පැවති විමර්ශන හා ඔත්තු බැලීම් ගැන ද ඒවායේ තොරතුරු ඇත.
1992 වසරේ සම්මත කර ගත් තොරතුරු නිදහස පිළිබඳ ඇමරිකානු නීතියට අනුව, කෙනඩි ඝාතනය සම්බන්ධයෙන් රඳවාගෙන සිටින තොරතුරු 2017 ඔක්තෝබර් මස වන විට මහජනයාට දැනගත හැකි වන පරිදි නිදහස් කළ යුතු විය.
හිටපු ජනපති ඩොනල්ඩ් ට්රම්ප් ට ඒ අනුව අදාළ තොරතුරු සහිත ලේඛන 53,000 ක් අතරින් 88%ක්ම ‘ඩීක්ලැසිෆයිඩ්’ හෙවත් අනාවරණය කළ හැකි තොරතුරු ලෙස නම් කිරීමට සිදු විය.
නමුත් ‘ජාතික ආරක්ෂාව’ ව්යාතිරේඛය යටතේ ට්රම්ප් තවත් ලේඛන දහස් ගණනක් මහජනතාවගෙන් වසං කිරීමේ කාර්යයේ නිරත විය.
ජනපති ජෝ බයිඩන් ද නීතියට ගරු කරන බව පවසමින් බලයට පැමිණියත්, ඔක්තෝබරයේ සිට මේ දක්වාම මෙම රහස් ලේඛන නිකුත්කිරීමෙන් වැළකී සිටියේය.
ඒ අවස්ථාවේදී ඔහු කීවේ, මේ ප්රමාදය සිදුකරන්නේ ‘හමුදා ආරක්ෂක අංශ, බුද්ධි අංශ මෙහෙයුම්, නීති සාධන ආයතන හෝ විදේශ සම්බන්ධතාවලට මෙම ලේඛන හානිදායක විය හැකි බව කියමිනි.
නමුත් ඇමරිකානු ලේඛනාරක්ෂණාගාරය අවසානයේ මහජනතාවගේ තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිය සුරක්ෂිත කරමින් නීතියට හිස නමන්නට තීරණය කර තිබේ.
ලබන වසරේදී කෙනඩි ඝාතනය සම්බන්ධ තවත් අතිරේඛ ලේඛන ගණණාවක් ද එළි දැකීමට නියමිත ය.
පෙර ලිපි
ආපදා කළමනාකරණ ඒජන්සිය පවසන්නේ, ධාරානිපාත වර්ෂාව හේතුවෙන් පුද්ගලයින් 115 දෙනෙකු ප්රදේශයෙන් ඉවත් කර ඇති අතර…
එක්සත් ජනපදය ප්රමුඛ මිලිටරි සන්ධානයක් ජනවාරි මාසයේ සිට අවස්ථා ගණනාවකදී හූති ඉලක්ක වෙත ප්රහාර එල්ල…
විරෝධතාකරුවන් පාගමන් හා වෙනත් ක්රියාමාර්ග ගැන අවධානය යොමු කරමින් ආරක්ෂාව තර කිරීමට විශ්වවිද්යාල පාලනයන් කටයුතු…
එල් නිනෝ තත්වය ඇමේසන් හි ඓතිහාසික නියඟයක් ඇති කිරීමටත් දකුණේ දැඩි වර්ෂාපතනයක් ඇති කිරීමටත් සමත්ව…
පසුගිය සතියේ ධවල මන්දිරය කැනඩාවේ සහ එක්සත් ජනපදයේ ඝාතන කුමන්ත්රණවල ඉන්දියානු ඔත්තු සේවයේ වාර්තාගත භූමිකාව…
1984 මැතිවරණයේ ආසන දෙකේ ඉඳලා 2019දී 303ට ගියේ මෝඩි සහ ෂා නිසා ..
එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් සංවිධාන විසින් අසල්වැසි රාජ්ය වලින් නැවත නැවතත් ඉල්ලා තිබුණේ, ප්රචණ්ඩත්වයෙන් සහ…
විශේෂත්වය වන්නේ ඡන්දය ප්රකාශ කිරීම සඳහා හැඳුනුම්පත අනිවාර්ය බවට නව නීති ගෙන එනු ලැබුවේ ද…
මෙම මෙහෙයුම සාර්ථක වුවහොත් 2030 වන විට මිනිසෙකු සඳ මත තබා චන්ද්ර කඳවුරු පිහිටුවීම චීනයේ…
ඊශ්රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු ප්රතිචාර වශයෙන් දියත් කළ මිලිටරි ප්රහාරය හිට්ලර් කළ දෙයට වඩා අඩු…
මේ පුවත වාර්තා වන්නේ, දකුණු වියට්නාමයෙන් වන අතර,ඩොං නයි පළාතේ ජලාශයක මත්ස්යයින් ලක්ෂ ගණනක් මිය…
මෙම අද්විතීය මිනිසා වයස අවුරුදු 86 දී ෆ්රෑන්ක්ලින් හි නැෂ්විල් උප නගරයේදී මිය ගිය බව…
පුද්ගලයන් 21 දෙනෙකු අතුරුදන්ව ඇති බවත්, රියෝ ග්රෑන්ඩ් දෝ සුල් ප්රාන්තයේ ඇති වූ ජල ගැලීම්…
කාන්තාවන්ගේ සෞඛ්යය නංවාලීම, ලිංගික හා ප්රජනන ගැටළු වැනි සෞඛ්ය ගැටළු වෙනුවෙන් අවධානය යොමු කිරීම හදිසි…
උන් එසේ විවාපත් වී, වසර තිස් හතරක් සතුටින් ජීවත් ව; දරුවන් අටක් ලැබීය!