ගිනි ගත් ඕස්ට්‍රේලියාව

ඕස්ට්‍රේලියාවේ ලැව් ගින්නෙන් සතුන් බිලියනයකට වඩා මිය ගොස් ඇතැයි ගණන් බලා තිබේ.

සිඩ්නි විශ්ව විද්‍යාලයේ ප්‍රකාශයකට අනුව එම සතුන්ගෙන් මිලියන 800 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් නිව් සවුත් වේල්සයේ පමණක් මරා දමා ඇතැයි ගණන් බලා තිබේ.

මෙවැනි සිදුවීම් නිසා විශේෂ ගණනාවක වඳවීමේ ක්‍රියාවලිය ඉක්මන් විය හැකියැයි ඇස්තමේන්තුව ඉදිරිපත් කළ විශේෂඥ සිඩ්නි විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ක්‍රිස් ඩික්මන් ජාතික මහජන ගුවන් විදුලියට පැවසීය.

පරිසරවේදියෙකු වන ඩික්මන්ට ඕස්ට්‍රේලියානු ක්ෂීරපායින් සංරක්ෂණය හා කළමනාකරණය පිළිබඳ වසර 30 කට වැඩි පළපුරුද්දක් ඇත.

ඔහු ඕස්ට්‍රේලියානු ක්ෂීරපායී සංගමයේ සහ NSW රාජකීය සත්ව විද්‍යා සංගමයේ හිටපු සභාපතිවරයාය.

සැප්තැම්බර් ගින්න ආරම්භ වීමෙන් පසු සතුන් මිලියන 480 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් මිය ගොස් ඇති බව මීට පෙර සංඛ්‍යා වලින් ගණන් බලා තිබුණි.

ඇස්තමේන්තුවක් සමඟ තමා හිතාමතාම ගතානුගතික වූ බවත් සැබෑ මරණ අනුපාතය බිලියනයකට වඩා “සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි වනු ඇතැයි” අපේක්ෂා කරන බවත් ඩික්මන් අනතුරු ඇඟවීය.

ඇස්තමේන්තුවේ සතුන් අතර ක්ෂීරපායින් (වවුලන් හැර), කුරුල්ලන් සහ උරගයින් ඇතුළත් වන නමුත් ගෙම්බන්, කෘමීන් හෝ වෙනත් අපෘෂ්ඨ වංශීන් ඇතුළත් නොවේ.  ඒබීසී ප්‍රවෘත්ති සේවය ඩික්මන් ග් සමග මේ පිළිබඳ සාකච්ඡා කර ඇත.

ඕස්ට්‍රේලියාවේ ගිනි සමය සාමාන්‍යයෙන් දෙසැම්බර් සිට මාර්තු දක්වා දිවෙන නමුත් මෙම ගින්න සැප්තැම්බර් මාසයේ ආරම්භ වූ අතර තවත් මාස කිහිපයක් පවතිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.

වනජීවීන්ගේ දැවැන්ත අලාභය ගින්න රටට ඇති කළ නවතම විනාශකාරී බලපෑමයි.

මෙම ගින්න සමයේ මේ දක්වා නිව් සවුත් වේල්ස් හි නිවාස 1,687 ක් විනාශ වී ඇති අතර ජනවාරි 1 වනදා සිට පමණක් නිවාස 771 ක් අහිමි වී ඇති බව රජයේ ග්‍රාමීය ගිනි නිවීමේ සේවය පවසයි.

එම අගය වැඩි වීමට ඉඩ ඇති බවට ගිනි නිවීමේ ඒජන්සියේ ටිවිටර් පණිවුඩයක සඳහන්ව තිබේ.

නිව් සවුත් වේල්ස්හි මොගෝහි පදිංචි පෝලා උග්‍රිනොව් ඇගේ නිවස අහිමි වූ  නිවැසියන්ගෙන් කෙනෙකි.

ඇගේ නිවස විනාශ වී ඇති බවට ඇයට අසල්වැසියාගෙන් ඇමතුමක් ලැබුණු අතර බදාදා ඇය එය බැලීමට නැවත ගොස් ඇත.

ඇයට, ඇගේ නිවස නිරුවතින් යැයි හැඟුණු බවත් එයට විකාරසහගත පෙනුමක් ලැබී ඇතිබවත් උග්‍රිනොව් ඒබීසී ප්‍රවෘත්ති සේවයේ ප්‍රධාන කාලගුණ විද්‍යඥ ජින්ජර් සී සමග පවසා ඇත.

උග්රිනොව් පැවසුවේ ඇය ඊළඟට කුමක් කරනු ඇත්දැයි තමාට විශ්වාස නැති නමුත් මොගෝ නැවත වරක් නැගී සිටිනු ඇතැයි ඔහු බලාපොරොත්තු වෙන බවයි.

ග්‍රාමීය ගිනි නිවීමේ සේවයට අනුව නිව් සවුත් වේල්ස් හි නිවාස 21,000 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් බේරා ගැනීමට ගිනි නිවන භටයින් සමත් වී තිබේ.

රට පුරා අවම වශයෙන් පුද්ගලයින් 25 දෙනෙකු ජීවිතක්ෂයට පත්ව ඇති අතර නිවාස 2,000 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් විනාශ වී ඇති බව ඕස්ට්‍රේලියානු අගමැති ස්කොට් මොරිසන් සඳුදා පැවසීය.

ගිනි සමය ආරම්භයේ සිට ඕස්ට්‍රේලියාවේ අක්කර මිලියන 12 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ගිනිබත් වී තිබේ.

මහාචාර්ය ඩික්මන් පවසන පරිදි වනජීවීන් සිය ස්වාභාවික වාසභූමියට නැවත පැමිණීමෙන් විශාල දුෂ්කරතාවන්ට මුහුණ දෙනු ඇත.

ඔවුන් වරෙක ජීවත් වූ සම්පත් තවදුරටත් ඔවුන්ට ආධාර කිරීම සඳහා එහි තව දුරටත් නොමැත.

නිව් සවුත් වේල්සයට විශේෂයෙන් දැඩි ලෙස පහර වැදී ඇත.

බොහෝ දෙනා බලාපොරොත්තු වූ සහනය ලබා නොදුන්නද, මේ සතිය මුලදී කලාපයට තද වැසි ඇද හැළුණි.

නිව් සවුත් වේල්ස් ග්‍රාමීය ගිනි නිවීමේ සේවයේ පොලිස් පරීක්ෂක බෙන් ෂෙපර්ඩ් පැවසුවේ ලැව් ගින්න මැඩපැවැත්වීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය ක්‍රියාවලියක් වන ගිනි තැබීම වැළැක්වීම සඳහා ගිනි නිවන භටයින්ගේ උත්සාහයට වර්ෂාව බාධා කළ බවයි.

සෙව්වන්දිය