හබල් දුරේක්ෂය (Hubble telescope) සතුව විභ්‍රමණේක්ෂ හයක් ඇත. ඒවා මාදිලි දෙකකට අයත්ය. එක් මාදිලියක් හැඳින්වෙන්නේ පැරණි මාදිලිය නමිනි. පැරණි මාදිලියේ විභ්‍රමණේක්ෂ තුනක් තිබිණි.
අනෙක් මාදිලිය හැඳින්වෙන්නේ නව මාදිලිය යන නමිනි. නව මාදිලියේ විභ්‍රමණේක්ෂ තුනකුත් හබල් දුරේක්ෂය සතුය. පැරණි මාදිලියේ විභ්‍රමණේක්ෂවල ඇතිවුණු දෝෂ නිසා ඉන් දෙකක් මෙයට ඉහතදී අකර්මන්‍ය විණ.
පසුගිය දා ක්‍රියාවිරහිත තත්ත්වයට පත් වූයේ හබල් දූරේක්ෂය සතුව පැවැති පැරණි මාදිලියේ අවසන් විභ්‍රමණේක්ෂයයි.
ඒ සමඟම නව මාදිලියේ විභ්‍රමණේක්ෂයක් ක්‍රියාත්මක කළ හැකිදැයි කියා විද්‍යාඥයෝ සොයා බැලූහ.
නව විභ්‍රමණේක්ෂයක් නිසියාකාරයෙන් ක්‍රියාත්මක නොවන බවත් අනාවරණය විණ. ඒ අනුව හබල් දූරේක්ෂය සතුව දැනට ඇත්තේ නව මාදිලියේ විභ්‍රමණේක්ෂ දෙකක් පමණි.
Hubble has been been operational for 28 years | NASA
දැනට ක්‍රියා විරහිත තත්ත්වයට පත් නව මාදිලියේ විභ්‍රමණේක්ෂය ක්‍රියාත්මක තත්ත්වයට පත්කර ගත හැකිද යන්න පිළිබඳව මේ වනවිට සොයා බැලේ. මේ නිසා හබල් දූරේක්ෂයෙන් තොරතුරු ලබා ගැනීම අද වනවිට නතර කර දමා ඇතැයි කියා විද්‍යාඥයෝ පවසති.
දැනට ඉතිරිව පවත්නා විභ්‍රමණේක්ෂ දෙකම එකවර භාවිතයට ගනිමින් හබල් දූරේක්ෂය ක්‍රියාත්මක කරන්නට පුළුවන. එවිට එක් විභ්‍රමණේක්ෂයක් ක්‍රියා නොකරන විට එකක් ආධාරයෙන් හබල් දූරේක්ෂයේ කටයුතු පවත්වාගෙන යා හැකිය. ඒ ක්‍රමය අනුගමනය නොකරන්නේ නම් එකකට පසුව අනෙක් වශයෙන් විභ්‍රමණේක්ෂ දෙක භාවිතයට ගන්නටත් ඉඩක් තිබේ. මේ ක්‍රම දෙකෙන් කුමක් භාවිතයට ගන්නේ ද යන්න සම්බන්ධයෙන් විද්‍යාඥයන් තවමත් එකඟතාවයකට පැමිණ නැත.
There is great demand from astronomers to use Hubble | NASA/ESA/HUBBLE HERITAGE TEAM
හබල් දුරේක්ෂය තාරකා විද්‍යාඥයන්ට නැතිවම බැරි මෙවලමකි. එය භාවිතයට ගෙන නිරීක්ෂණයන් කිරීමටත්, දත්ත ලබාගැනීමටත් ඉහළ ඉල්ලුමක් ඇත. එනිසාම හබල් දුරේක්ෂය තාරකා විද්‍යාඥයෝ ඉතා ප්‍රවේසමෙන් භාවිතයට ගනිති. හබල් දුරේක්ෂයේ ආයු කාලය දීර්ඝ කරගැනීමටත් විද්‍යාඥයන්ට විශාල වුවමණාවක් ඇති වී තිබේ. එයට හේතුව එය අකර්මන්‍ය තත්ත්වයට පත්වුවහොත් භාවිතයට ගැනීමට ඒ හා සමාන වෙනත් දුරේක්ෂයක් නොතිබීමයි. ජේම්ස් වෙබ් අභ්‍යාවකාශ දුරේක්ෂය 2021 වනවිට ක්‍රියාත්මක තත්ත්වයට ගත හැකිවෙතැයි කියා අනුමාන කෙරේ. මේ නිසා හබල් දුරේක්ෂය, ජේම්ස් වෙබ් අභ්‍යාවකාශ දුරේක්ෂය ක්‍රියාත්මක තත්ත්වයට පමුණුවන 2021 වසර වනතුරුවත් පවත්වාගෙන යා යුතුව ඇත.
The James Webb Space Telescope will launch no earlier than 2021 | NASA
හබල් දුරේක්ෂය මානවයා තනන ලද ඉතා වැදගත්ම විද්‍යාත්මක මෙවලම හැටියට සැලකේ. එය ක්‍රියාත්මක තත්ත්වයට පමුණුවනු ලැබුවේ 1990 වසරේදීය.
Hubble has revolutionised our understanding of the cosmos| ESA/HUBBLE AND NASA
ඊශ්‍රායල් ප්‍රහාර වලින් පලා ගිය මිලියන 1.4කට වැඩි පලස්තීන ජාතිකයන් පිරිසක් රෆාහි ආහාර, ජලය, ඖෂධ…
ආපදා කළමනාකරණ ඒජන්සිය පවසන්නේ, ධාරානිපාත වර්ෂාව හේතුවෙන් පුද්ගලයින් 115 දෙනෙකු ප්‍රදේශයෙන් ඉවත් කර ඇති අතර…
එක්සත් ජනපදය ප්‍රමුඛ මිලිටරි සන්ධානයක් ජනවාරි මාසයේ සිට අවස්ථා ගණනාවකදී හූති ඉලක්ක වෙත ප්‍රහාර එල්ල…
විරෝධතාකරුවන් පාගමන් හා වෙනත් ක්‍රියාමාර්ග ගැන අවධානය යොමු කරමින් ආරක්ෂාව තර කිරීමට විශ්වවිද්‍යාල පාලනයන් කටයුතු…
එල් නිනෝ තත්වය ඇමේසන් හි ඓතිහාසික නියඟයක් ඇති කිරීමටත් දකුණේ දැඩි වර්ෂාපතනයක් ඇති කිරීමටත් සමත්ව…
පසුගිය සතියේ ධවල මන්දිරය කැනඩාවේ සහ එක්සත් ජනපදයේ ඝාතන කුමන්ත්‍රණවල ඉන්දියානු ඔත්තු සේවයේ වාර්තාගත භූමිකාව…
1984 මැතිවරණයේ ආසන දෙකේ ඉඳලා 2019දී 303ට ගියේ මෝඩි සහ ෂා නිසා ..
එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් සංවිධාන විසින් අසල්වැසි රාජ්‍ය වලින් නැවත නැවතත් ඉල්ලා තිබුණේ, ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් සහ…
විශේෂත්වය වන්නේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා හැඳුනුම්පත අනිවාර්ය බවට නව නීති ගෙන එනු ලැබුවේ ද…
මෙම මෙහෙයුම සාර්ථක වුවහොත් 2030 වන විට මිනිසෙකු සඳ මත තබා චන්ද්‍ර කඳවුරු පිහිටුවීම චීනයේ…
ඊශ්‍රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු ප්‍රතිචාර වශයෙන් දියත් කළ මිලිටරි ප්‍රහාරය හිට්ලර් කළ දෙයට වඩා අඩු…
මේ පුවත වාර්තා වන්නේ, දකුණු වියට්නාමයෙන් වන අතර,ඩොං නයි පළාතේ ජලාශයක මත්ස්‍යයින් ලක්ෂ ගණනක් මිය…
මෙම අද්විතීය මිනිසා වයස අවුරුදු 86 දී ෆ්‍රෑන්ක්ලින් හි නැෂ්විල් උප නගරයේදී මිය ගිය බව…
පුද්ගලයන් 21 දෙනෙකු අතුරුදන්ව ඇති බවත්, රියෝ ග්‍රෑන්ඩ් දෝ සුල් ප්‍රාන්තයේ ඇති වූ ජල ගැලීම්…
කාන්තාවන්ගේ සෞඛ්‍යය නංවාලීම, ලිංගික හා ප්‍රජනන ගැටළු වැනි සෞඛ්‍ය ගැටළු වෙනුවෙන් අවධානය යොමු කිරීම හදිසි…