ලේබර් පක්ෂයෙන් Upper Harbour ප්‍රදේශය නියෝජනය කරමින් නවසීලන්ත පාර්ලිමේන්තුවට එක් වූ ඈ, 1990 වසරේදී ඝාතනයට ලක්වූ මාධ්‍යවේදී රිචඩ් ද සොයිසාගේ සමීප ඥාතියෙකි.
‘‘ආයුබොවන්, වනක්කම්‘‘ ඇය සිය ශ්‍රී ලාංකිකත්වය සමග මංගල කතාව අරඹමින් ජනතා නියෝජිතයන් ව හඳුන්වා දුන්නේ ‘‘ජනතාවගේ අයිතිවාසිකම්වල භාරකරුවන්‘‘ – custodians of Rights of the people යනුවෙනි. සිය කතාව අතරවාරයේදී ද ‘‘මානව හිමිකම් සියල්ලන්ටම අයිතියි‘‘ යන වාක්‍යය ද සිංහල හා දමිල භාෂාවලින් පැවසීමට ඇය උත්සුක වූවාය.
‘‘ශ්‍රී ලාංකික සම්භවයක් සහිත පළමු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරිය වීමේ වරප්‍රසාදය මා ඉල්ලා සිටින්නේ නැහැ.‘‘
මේ තත්වයට පැමිණීමට හැකි වීම වෙනුවෙන් ඇය එම ගෞරවය ලබාදුන්නේ නවසීලන්ත ලේබර් පක්ෂයේ හිටපු නියෝජ්‍ය නායිකාවක, හිටපු විපක්ෂ නායිකාවක සහ හිටපු කැබිනට් අමාත්‍යවරියක වන ඇනෙට් කිං වෙත ය.
‘‘කොහොම වුණත් නවසීලන්ත පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින, ශ්‍රී ලංකාවේ උපත ලැබූ පළමු සාමාජිකයා මමයි. වටිනාකම් මත අති දැවැන්ත ලෙස පදනම් වූ නවසීලන්ත පාර්ලිමේන්තුව වැනි තැනකට සම්බන්ධ වීම ගැන මා අති මහත් ලෙස සතුටට පත් වෙනවා.‘‘
ජසින්ඩා ආරේඩෙන් ව ඇය හඳුන්වා දුන්නේ නවසීලන්තයේ ‘අසාමාන්‍ය තරම් විශිෂ්ට‘ අගමැතිනිය ලෙස ය. සභා ගර්භය උනන්දු සහගත සිනහවකින් පුරවා දමමින් වනුෂි පැවසුවේ සිය දරුවන් විසින් ඇයව හඳුන්වා දෙන්නේ ‘‘අම්මගෙ වැඩ කරන තැන යාළුවා‘ වශයෙන් බවයි.
‘‘මගේ මේ නව අනන්‍යතාවය මගේ මතකයේ ලකුණු කිරීම් ගෙන එනවා. අවුරුදු හයක දරුවෙක් විදිහට තට්ටු නිවාසයේ එක්තරා උදෑසනක හදිසියේ ගැස්සී ඇහැරුණු විදිහ මට සිහිපත් වෙනවා. මේ වන විට මම ශ්‍රී ලාංකිකයෙක් පමණක් නෙවෙයි, නවසීලන්ත ජාතිකයෙක් ද වනවා.
‘‘මගේ පවුලේ අය මෙහි ආවේ 1987 දී. එදා මම ගැස්සී ඇහැරුණේ මගේ මව රිචඩ් ද සොයිසා ගැන කියූ කතාවෙන්. රිචඩ් කියන්නෙ මගේ පියාගේ දෙවන ඥාති සහෝදරයා. 1990 ශ්‍රී ලංකා ආණ්ඩුව ධෛර්යසම්පන්න ලෙස විවේචනය කිරීම නිසා මරා දැමුණු. එදින උදෑසන කෝපයේ රැල්ලක් සළුවක් මෙන් මා කරා පැමිණියා. නිසැක වශයෙන්ම මිනිසුන් ව ඔවුන්ගේම ආණ්ඩු විසින් වධහිංසා කර මරා දැමෙන්නේ නැහැ. එසේ මරා දැමුණා නම්, මා වෙත පැමිණි ඒ සළුව මාගෙන් ඉල්ලා සිටියා ඒ ගැන යමක් කරන ලෙසට… මානව හිමිකම් උපදේශනය පිළිබඳ අවුරුදු 27 ක මගේ ගමන ඇරඹුණේ එහෙමයි…‘‘
ලොව පුරා රටවල මානව හිමිකම් සම්බන්ධයෙන් බොහෝ දේ කළ යුතුව ඇති බව ද ඇය පැවසුවාය.
සිය කෝපයේ සළුව පසුව සුදුසුකම් ලත් නීතීඥවරියකගේ කබාය බවට පත්කර ගත් බව ද ඇය කියා සිටියාය.
ඇගේ මිත්තණිය වන නේසම් සරවනමුත්තු, ලංකාවේ නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ රජයේ නීතීඥවරියක ලෙස වින්දිතයන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටි දෙවැනි කාන්තාවයි.
නෝත් ෂෝ, අපර් හාබර් ඇතුළු නගර සභා ගණනාවක මූල්‍ය නිලධාරියෙකු ලෙස කටයුතු කළ ඇගේ පියා වූ ජනරාජනායගම් ට බරපතළ අංශභාග තත්වයක් සමග හෘදයාබාධයක් වැළඳුණු බවත්, එහිදී තමන්ගේ පවුලට ආධාර කළේ නවසීලන්ත ආණ්ඩුව බවත් ඇය මෙහිදී සිහිපත් කළාය.
‘‘පියා මිය ගිය පසු උදා වූ පළමු දිනයේ අර සාළුව මා කරා පැමිණියේ සෙමෙන්. දරාගත නොහැකි බරකින් යුතුව. නමුත් ඉන්පසුව පැය දෙකක කඩින් කඩ නින්දකින් පසුව මා අවදි වුණු විට දුටුවේ මේ ලෝකයේ ප්‍රාතිහාර්යාත්මක දෙය වූ අපේ දරුවන්ගේ මුහුණු..‘
දරු තිදෙනෙකුගේ මව වන වනුෂි වෝල්ටර්ස් සිය බෙදාහදාගත් අත්දැකීම්වලින් නවසීලන්ත පාර්ලිමේන්තුව පෝෂණය වන බව පැවසුවාය.
ලෝකයේ වැඩිම LGBT+ සාමාජිකයන් ගණනක් සිටින මහජන නියෝජනය බවට මේ වන විට පත්ව තිබෙන්නේ නවසීලන්ත පාර්ලිමේන්තුවයි. එහි තමන් අතික්‍රාන්ත හෙවත් ක්වියර් (queer) ලෙස විවෘතව හඳුන්වා දෙන සාමාජිකයෝ 12 දෙනෙක් සිටිති.
පුරා විනාඩි 15 ක් මුළුල්ලේ පැවති මෙම කතාව නවසීලන්ත පාර්ලිමේන්තුව තුළ විශේෂ අවධානයක් දිනාගත්තේය. මෙම වීඩියෝව නරඹන විට පැහැදිලි වන තවත් කාරණයක් වන්නේ ඇය අසලින්ම, පසු පෙළ සිටින මන්ත්‍රීවරියන් දෙදෙනාගේ මුහුණුවලින් ප්‍රකාශ වන හැඟීම් සහ ප්‍රතිචාර සමුදායයි. එහි දකුණු පසින් සිටින්නේ තමන් සමරිසි කාන්තාවක ලෙස නොබියව සහ විවෘතව හඳුන්වා දෙන ලේබර් පක්ෂයේම ඊස්ට් කෝස්ට් මන්ත්‍රීවරියවන කිරී ඇලන් ය. වනුෂි වෝල්ටර්ස් ඔවුන්ට වඩා සපුරා වෙනස් ය. ඇය, ශ්‍රී ලාංකික දමිල සම්භවයකින් යුක්ත, ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය අතින් ද විෂමලිංගික (straight) කාන්තාවකි. නමුත් වනුෂිගේ කතාවට ඇය දැක්වූ ප්‍රතිචාරය සහ, සමස්තයක් ලෙස නවසීලන්ත පාර්ලිමේන්තුව දැක්වූ ප්‍රතිචාරයෙන් පෙනී යන්නේ නවසීලන්තයේ ජනතා නියෝජිතයන් මානව ගුණයෙන් කොතරම් දියුණු තැනක පසුවන්නේ ද යන්නයි.
කිරී ඇලන් (වනුෂි වෝල්ටර්ස්ට දකුණු පසින් පසුපෙළ අසුන් ගෙන සිටින්නේ ඇය ය)
Kiri with wife, Natalie Coates and their daughter, Hiwa in Te Teko.
ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුවෙන් අපි වනුෂි වෝල්ටර්ස්ලා, ජසින්ඩා ආර්ඩෙන්ලා, කිරී ඇලන්ලා දකින්නේ කවදාද? අපේ ගැහැණුන් සමාජ අසාධාරණය සහ අගතිය තුළින් කෝපයේත් ධෛර්යයේත් සළු පොරවාගන්නේ කවදාද? ඒ කෝපය සහ ධෛර්යය වඩාත් සංස්ලේෂණාත්මක සමාජ යුක්තියක් වෙනුවෙන් යොදවන්නේ කවදාද? ඔවුන්ට ඒ සඳහා අවකාශය නිර්මාණය වන්නේ කෙසේද? කවදාද?
ලංකාවේදී ඝාතනයට ලක් වූ රිචඩ් සොයිසාගේ ඥාති දියණිය, නවසීලන්ත පාර්ලිමේන්තුවේ සිට ඒ ප්‍රශ්නය ද අපෙන් වක්‍ර ලෙස අසන්නීය.
මේ අතර ඊශ්‍රායලය හා හමාස් සංවිධානය අතර සටන් විරාමයක් ක්‍රියාත්මක කිරීම සම්බන්ධයෙන් පැවැත්වෙන සාකච්ඡා සඳහා…
ගෝලීය ආර්ථිකයට ඉහළම දායකයින් පස්දෙනා අතර චීනය, ජර්මනිය (2.77%), රුසියාව (2.71%) සහ බ්‍රසීලය (2.19%) ඇතුළත්…
මෙම ඛේදජනක අනතුර සිදුවී වසර 112කට පසුවත් ඒ වෙනුවෙන් ඇති ඉල්ලුම සුළුපටු නොවේ.
මෙම පිපිරිම හේතුවෙන් ගොඩනැගිලි හතරක් හමුදා වාහන කිහිපයකට හානි සිදුවී ඇති අතර ගම්වාසීන්ගේ නිවාස 25ක්…
පෙන්ටගනයේ නව මිලිටරි ආධාර පැකේජය හරහා යුක්රේනයේ පතරොම් නිෂ්පාදනය ආරම්භ කිරීමට සැළසුම් කරයි.
කෙසේවෙතත් තුවාලකරුවන් හෝ මරණ සම්බන්ධයෙන් මෙතෙක් වාර්තා වී නොමැති අතර ප්‍රහාරය පිළිබඳ පරීක්ෂණ පවත්වන බව…
තායිවාන බලධාරීන් සඳහන් කර ඇත්තේ, භූකම්පනය තායිපේ අගනුවරට ද දැනී ඇති බව සඳහන් වන අතර…
ගාසා තීරයේ ඛාන් යූනිස්, රෆා හා නුසෙයිරාට් සරණාගත කඳවුරට මෙම ප්‍රහාර එල්ල වී ඇත.
එල්නිනෝ කාලගුණ රටාවත් සමඟ ගංවතුර තත්වයන්ද උග්‍ර වී තිබේ.
අනෙකුත් රටවල අභ්‍යන්තර කටයුතුවලට මැදිහත් නොවීම පිළිබඳ මූලධර්මය මත පදනම්ව, බීජිං එක්සත් ජනපද මැතිවරනවලට මැදිහත්…
සටහන - නිපුනි ලියනගේ අප්‍රේල් 26 , ලෝකය (අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): අප්‍රේල් 27 වැනිදා ආරම්භ වන…
ගෙවුණු සතිය තුළ නිකුත් වූ ලෝක කාලගුණ විද්‍යා වාර්තාවකට අනුව 2023 දී කාලගුණය, දේශගුණය සහ…
දෙරට ඇති සම්බ්නධතා වල දියුණුව මෑත කාලින බාධා කිරීම් හෙතුවෙන් අනතුරට ලක්ව ඇති බවත්, චීනයේ…
විදෙස් මාධ්‍ය වැඩිදුරටත් වාර්තා කළේ, සිය මාධ්‍ය ආවරණය කටයුතු අතරතුර අවානි ඩයස් වීසා නීති උල්ලංඝනය…
ලබන මස 10 වන දිනට යෙදී ඇති දකුණු කැලිෆෝනියා විශ්වවිද්‍යාලයේ උපාධි ප්‍රදානෝත්සවය මෙලෙස අවලංගු කර…