අරුම පුදුම

ලෝක සිතියමට අලුතෙන් එකතු වන නූතන රොබින්සන් කෘෘසෝ දූපත


එහි නම ‘මාකර්මියර්‘ Markermeer ය. ‘නූතන රොබින්සන් කෘෘසෝ දූපත‘ යැයි ද එයට කියනු ලැබේ. කෙසේ නමුත් එය දූපතක් නොව දූපත් සමූහයක් හෙවත් කොදෙව්වකි. එය පිහිටා තිබෙන්නේ නෙදර්ලන්තයේ දකුණුතම කෙළවරේ ය.

එය නිරන්තර ගං වතුරෙන් යටවෙයි. අසල පිහිටා තිබෙන එන්කුහිසෙන්, හූන් සහ ලෙලිස්ටැඩ් වැනි ඕලන්ද නගරවලට පැමිණෙන සංචාරකයන් පවා එය නරඹන්නට යාමක් ගැන කිසිදා සිතුවේ නැත. නමුත් සියල්ල වේගයෙන් වෙනස් වෙමින් තිබේ. තුන් වසරකට පෙර කොළයක් මත තිබූ සංකල්පයක් පමණක් වූ එය අද වන විට ෆ්ලේවොලන්ඩ් හි පිහිටා ඇති සුන්දරතම රක්ෂිතය බවට පත්ව ඇත. සැබවින්ම එය මිනිසා විසින් ප්‍රතිනිර්මාණය කරන ලද කෘත්‍රිම බිම්කඩකි.

Marker Wadden නමැති ගැඹුරු විලක්, ජීවය නලියන වගුරු බිම්, බට පඳුරු සහ පක්ෂීන්ගේ කැදලි බිම් එහි සොබා සුන්දරත්වය දියුණු තියුණු කරයි.

දළ වශයෙන් පක්ෂි විශේෂ 120 ක් මෙහි ජීවත් වෙති. (Credit: Mike MacEacheran)

මේ වන විට අවම වශයෙන් පක්ෂි විශේෂ 120 ක් මේ බිම කරා පැමිණ ඇත. මේ වන විට එය පාත්තයන්, මුහුදු ලිහිණින්, මුහුදු තාරාවුන් (eider duck ), දියකාවුන්, ස්පූන්බිල් පක්ෂීන් යනාදීන් නිතර යන එන – රැඳෙන තැනකි. තවද එහි කැදලි තනන පක්ෂි විශේෂ 2200 කට වඩා සිටිති. වර්ග හතරක වවුලන්, දහස් සංඛ්‍යාත කෘමීන් සමග වෙනස් ශාක විශේෂ 170 ක් පමණ ද ඔබට මෙහිදී හමු වේ.

කලක් නොසලකා හැර තිබූ මේ මුඩු බිම, හරිත නිකේතනයක් කළ නූතන රොබින්සන් කෘෘසෝ දැන් අපි මුණ ගැසෙමු. මේ සුවිසල් ජෛව විවිධත්වයේ, කෘත්‍රිම කොදෙව්වේ නිමැයුම්කරුවා ඔහු ය.

නූතන රොබින්සන් කෘෘසෝ

ඔහුගේ නම රොයෙල් පොස්තූන් (Roel Posthoorn) ය. නෙදර්ලන්තය මුල් කරගෙන ක්‍රියාත්මක වන Natuurmonumenten නමැති ලාභ නොලබන පරිසර සංරක්ෂණ සංවිධානයේ ප්‍රධානියා ද ඔහු ය.

Roel Posthoorn’s vision has turned the Markermeer into a spectacular wildlife pocket (Credit: Mike MacEacheran)

පුරා වසර 40 ක් තිස්සේ නෙදර්ලන්ත රජය මාකර්මියර් හි පිරිහෙන ජෛව විවිධත්වයෙන් යුක්ත මේ බිම්කඩ නැවත පණ ගැන්වීමට උත්සාහ කරමින් සිටියේය. එහි ස්වභාවික වෙරළ රේඛා අතුරුදන් වෙමින් තිබූ අතර මඩ සහිත ද්‍රෝණියක් නිර්මාණය වෙමින් තිබුණේය. මත්ස්‍ය ගහණය සීඝ්‍රයෙන් පහළ වැටුණේය. රොයෙල් මෙයට මැදිහත් වන්නේ එයින් අනතුරුව ය.

‘‘පිටස්තරයෙක් විදිහට මට එය ආරක්ෂා කර ගන්නට දැඩි උවමනාවක් ඇති වුණා.‘‘ යැයි රොයෙල් පවසයි. ඔහු පරිසර සංරක්ෂණය සහ සොබාදම් කළමනාකරණය පිළිබඳ විශේෂඥ දැනුමක් ඇත්තෙකි. සැබවින්ම මේ බිම්කඩ අයත් වන ෆ්ලේවොලන්තය හෙවත් ෆ්ලේව්ලන්ඩ් ද සම්පූර්ණයෙන්ම මිනිසා විසින් නිර්මාණය කළ කෘත්‍රිම පළාතකි. එය 1950-60 දශකවලදී ගොඩනැංවූවකි.

ජීවය බිහිවන්නේ ජලය මුල්කරගෙනය යන සනාතන දහම සිතේ රඳවාගත් රොයෙල් ජෛව විවිධත්වය ප්‍රතිනිිර්මාණය කිරීමේදී කේන්ද්‍රය ලෙස තෝරාගත්තේ මාකර් වැඩ්න් විලයි.
Dutch Postcode Lottery හෙවත් නෙදර්ලන්ත ලොතරැයි මණ්ඩලයද මේ ව්‍යායාමයේදී ඔහු සමග එක්විය.

Visitors to Marker Wadden can have an experience they can’t have anywhere else in Europe (Credit: Mike MacEacheran

මාස කිහිපයක් ඇතුළත පල් වූ ජලය නැවුම් ජලයෙන් පිරෙන්නට පටන් ගත්තේද, අලුත් පක්ෂී විශේෂ සංක්‍රමණය වීමට පටන් ගත්තේ ද එක වරය. 2018 වසරේදී පිහිටවූ නියූ ගොඩබිම් ජාතික වනෝද්‍යානය සමග මෙම කොදෙව්ව සංරක්ෂණය සම්බන්ධ කරනු ලැබිණි. මේ වන විට සෆාරි ජීප් රථවලින් ගොස් නැරඹිය හැකි තරමේ ජෛව විවිධත්වයක් මෙයට තිබේ. යුරෝපයේ අන් කිසිතැනකදී ලබාගත නොහැකි අපූර්ව අත්දැකීමක් මෙහිදී සංචාරකයන් හට ලබාගත හැකිය.

පෙරිස්කෝපයක හැඩය ගත් නිරීක්ෂණ කුලුන මහජනයා සඳහා දැන් විවෘත ය. (Credit: Mike MacEacheran)
Marker Wadden was built with reclaimed land from the Markermeer (Credit: Mike MacEacheran)

ලබන වසරේදී සම්පූර්ණයෙන්ම වැඩ කටයුතු නිම වී පූර්ණ ජෛව විවිධත්ව කොදෙව්වක් ලෙස ලෝකයට විවෘත වන මේ අනගි දූපත් එකතුව, ඉන්දියානු සාගරයේ පාරාදීසයක් ගළවාගෙන ගොස් නෙදර්ලන්තයේ අගිස්සේ සිටවූවාක් වැනි යැයි බීබීසී පුවත් සේවය පවසයි.

Islands of Imagination – BBC Travel series ඇසුරෙනි.

Share

Recent Posts

Lord of the Rings හි තියොඩන් රජුගේ සැබෑ නික්ම යාම!

සටහන - නිපුනි ලියනගේ මැයි 06 , ලෝකය (අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): ටයිටැනික් සහ ලෝඩ් ඔෆ් ද…

14 hours ago

බෙන්ජ­මින් නෙත­න්යාහු ප්‍රමුඛ කැබි­නට් මණ්ඩ­ලය “අල් ජසීරා” ගැන තීරණයක් ගනී!

ඊශ්‍රා­ය­ලය අප­කී­ර්ති­යට පත් වන ආකා­ර­යෙන් මෙහෙ­යුම් සිදු කරන අල් ජසීරා නාළි­කාව වසා දැමී­මට කැබි­නට් මණ්ඩ­ලය…

16 hours ago

රියෝ හි කොපකබානා වෙරළ තීරයේ මැඩෝනාගේ ප්‍රසංගය නැරඹීමට මිලියන 1.6 කට අධික රසික පිරිසක්!

සටහන - නිපුනි ලියනගේ මැයි 06 , ලෝකය (අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): මැඩෝනා ඉකුත් සති අන්තයේ සෙනසුරාදා…

16 hours ago

ඊශ්‍රායල හමුදා සාමාජිකයන් තිදෙනෙකු ජිවිතක්ෂයට!

මෙම ප්‍රහාරයෙන් තවත් කිහිප දෙනෙකුට තුවාල සිදු වූ බව ඊශ්‍රායලය පවසයි.

17 hours ago

යුක්‍රේන ජනාධිපති වොලඩිමියර් සෙලන්ස්කි,රුසියාව විසින් අත්‍යවශ්‍ය අපරාධකරුවන්ගේ ලැයිස්තුවට එක්කරයි !

රුසියාව යුක්‍රේන ජනපති අත්‍යවශ්‍ය අපරාධකරුවන්ගේ ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කර, ඔහුට එරෙහිව නඩුවක් ද ගොනු කර ඇති…

1 day ago

අයහපත් කාලගුණයෙන් බ්‍රසීලය කැළඹෙයි!

සහන කණ්ඩායම් සදහන් කරන්නේ,පුද්ගලයින් 67 දෙනෙකු අතුරුදන් බවයි.

1 day ago

සදික් ඛාන් තුන්වන වරටත් ලන්ඩන් නගරාධිපති ලෙස ජයග්‍රහණය කරයි

කම්කරු පක්ෂයේ ජය තහවුරු කළ ප්‍රබල අවස්ථාවක්

2 days ago

‘උතුරු ගාසා තීරය සම්පුර්ණ සාගතයකට ලක්ව ඇත’ – එක්සත් ජාතීන්ගේ ලෝක ආහාර වැඩසටහණේ (WFP) ප්‍රධානි

ඊශ්‍රායල් ප්‍රහාර වලින් පලා ගිය මිලියන 1.4කට වැඩි පලස්තීන ජාතිකයන් පිරිසක් රෆාහි ආහාර, ජලය, ඖෂධ…

2 days ago

නායයෑම් හා ගංවතුර නිසා ඉන්දුනීසියාවේ 15 දෙනෙකු ජීවිතක්ෂයට!

ආපදා කළමනාකරණ ඒජන්සිය පවසන්නේ, ධාරානිපාත වර්ෂාව හේතුවෙන් පුද්ගලයින් 115 දෙනෙකු ප්‍රදේශයෙන් ඉවත් කර ඇති අතර…

2 days ago

ඊශ්‍රායලයට යන නැව්වලට සිය සිමාව තුළ අනිවාර්යෙන් ප්‍රහාර එල්ල කරන බව හූතිවරු පවසයි

එක්සත් ජනපදය ප්‍රමුඛ මිලිටරි සන්ධානයක් ජනවාරි මාසයේ සිට අවස්ථා ගණනාවකදී හූති ඉලක්ක වෙත ප්‍රහාර එල්ල…

3 days ago

එළඹෙන සති අන්තයේ ඇමරිකා විශ්වවිද්‍යාල ගාසා යුද විරෝධතාකරුවන්ගෙන් බාධා එල්ල වේ යැයි සැකයක්!

විරෝධතාකරුවන් පාගමන් හා වෙනත් ක්‍රියාමාර්ග ගැන අවධානය යොමු කරමින් ආරක්ෂාව තර කිරීමට විශ්වවිද්‍යාල පාලනයන් කටයුතු…

3 days ago

බ්‍රසීලය වසර 80කට පසු මාරාන්තික ගංවතුරකට මුහුණ දේ; 37ක් මියගොස් 74 දෙනෙකු අතුරුදන්

එල් නිනෝ තත්වය ඇමේසන් හි ඓතිහාසික නියඟයක් ඇති කිරීමටත් දකුණේ දැඩි වර්ෂාපතනයක් ඇති කිරීමටත් සමත්ව…

3 days ago

සික් බෙදුම්වාදී නායක නිජ්ජාර්ගේ ඝාතනය සම්බන්ධයෙන් කැනඩාව තිදෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගනී

පසුගිය සතියේ ධවල මන්දිරය කැනඩාවේ සහ එක්සත් ජනපදයේ ඝාතන කුමන්ත්‍රණවල ඉන්දියානු ඔත්තු සේවයේ වාර්තාගත භූමිකාව…

3 days ago

ඉන්දියාව මියන්මාර සරණාගතයින් පිටුවහල් කරයි

එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් සංවිධාන විසින් අසල්වැසි රාජ්‍ය වලින් නැවත නැවතත් ඉල්ලා තිබුණේ, ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් සහ…

4 days ago