නවසීලන්තයේ ස්වදේශික ජනයා වන, මාඕරී ජනවර්ගයට අයත් වන නානයියා මහුටා වසර හතරකට පෙර, සම්ප්‍රදායික පච්චා වර්ගයක් වන මොකෝ කවුඒ පච්චය තම නිකටේ කොටාගෙන සිටි පළමු පාර්ලිමේන්තු සාමාජිකාව ද වූවා ය. මේ අනුව ජසින්ඩා ආර්ඩෙන්ට මේ නිර්භය තීරණය ගන්නට පූර්වාදර්ශයක් ද තිබිණි. ඇගේ ආණ්ඩුවේ මීට පෙර සිටි විදේශ ඇමති වන වින්ස්ටන් පීටර්ස් ද මාඕරි ජනවර්ගයට අයත් විය.
අගමැතිනි ජසින්ඩා ආර්ඩන් ගේ කම්කරු පක්ෂය මූලික වටයේ ප්‍රතිඵලවලින් 49.1%ක් ලබා ගනිමින් පසුගිය මාසයේ නැවත පත්කර ගනු ලැබූ අතර, එය නවසීලන්තයේ පවත්නා ඡන්ද ක්‍රමය 1996 වසරේ හදුන්වා දීමත් සමග පක්ෂයක් බහුතරය දිනා ගන්නට සමත් වූ ප්‍රථම වතාව යි. දැන් මේ පාර්ලිමේන්තුව, එහි අභිනව අමාත්‍ය මණ්ඩලය ද සමග පෙරේදා දිවුරුම් දෙනු ලැබිණි. 20 දෙනෙකුට සීමා වී ඇති එම අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ කාන්තාවෝ 8 දෙනෙක් සිටිති. ඒ අට දෙනා අතරින් ද මේ ආදිවාසී කාන්තාව සුවිශේෂ ය.
නානයියා මහුටා මුලින්ම නවසීලන්ත පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් වන්නේ 1996 වසරේදී ය. ස්වදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ ද මාඕරි දෙපාර්තමේන්තුවේ ද ඇය විවිධ නිලයන් උසුළා තිබේ.
ඇය, හිටපු මාඕරි රැජින වන තෙ අරින්කිනුයි තෙ අයාරිාන්ගිකාහු සහ වත්මන් මාඕරි රජු වන තුහෙයිටියා ගේ ද ඥාතියෙකු බව කියැවේ. ඔවුන්ගේ නියෝජනයෙන් යුක්ත මෙම මාඕරි පරපුර, වසර 160ක් පැරණි මාඕරි දේශපාලන ධාරාව නියෝජනය කරයි. නවසීලන්ත ස්වදේශිකයන්ගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් හඬ නැගීම, හකා නැටුම වැනි සංස්කෘතිකාංග ඇතුළුව සංස්කෘතිය පවත්වාගෙන යාම මෙන්ම නවසීලන්තයට පැමිණෙන විදේශ සම්භාවනීයයන් පිළිගැනීම ද ඔවුන්ගේ වගකීම්වලට ඇතුළත් ය. මේ අනුව නානයියා මහුටා, තමන්ගේ කාර්යභාරය ගැන මනා දැනුමක් සහ අවබෝධයක් ඇති තැනැත්තියකි.
තෙ අරින්කිනුයි හිටපු මාඕරි රැජින
තුහෙයිටියා මාඕරි රජු හකා නැටුමක
2016 වසරේදී මහුටා සම්ප්‍රදායික මාඕරි මෝකෝ පච්චයක් මුහුණේ ඇඳ ගත්තාය. මෝකෝ යනු මාඕරි ටැටූ විලාසිතාවන් ය. මේ අනුව මාඕරි ටැටූ එකක් සමග පාර්ලිමේන්තු ආ පළමු කාන්තාව බවට ද ඇය පත්වූවාය.
මෙම මෝකෝ ටැටූ, අතිශයින්ම සංකේතාත්මක ය. ඒවායේ එම ටැටූව පළඳින්නාගේ පෙළපත, ඉතිහාසය සහ සමාජ තත්වය යනාදී දේ ගැන විස්තර රැසක් අන්තර්ගත ය. තවද මෙම ටැටූ අතිශයින් දේශපාලනික ය. උදාහරණයක් වශයෙන් මාඕරි රූපවාහිනියක සේවය කරන දේශපාලන මාධ්‍ය වේදියෙකු වන රුකුවායි ටිපනේ-ඇලන් ද මෙවැනි ටැටූවකින් වත සරසාගෙන සිටියි.
‘‘අපේ සංස්කෘතිය දේශීය මායිම් බිඳ දමනවා.‘‘ යැයි මහුටාගේ මුහුණු ටැටුව ගැන ඔහු අදහස් දක්වමින් කියයි.
‘‘මේ පච්චය මගේ පෞරුයේ පිළිබිඹුවයි..‘‘ මේ අතර නානයියා මහුටා පවසන්නීය.
නවසීලන්තයේ ආදිවාසී උරුමය විදේශයන් සමග මුසු කිරීමේ ගෞරවය දැන් ඇය සතු ය. ඇය ඒ වගකීම සහ උරුමය වත්පොත් කරගෙන සිටින්නීය.
පෙර ලිපිය –
සටහන - නිපුනි ලියනගේ මැයි 06 , ලෝකය (අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): ටයිටැනික් සහ ලෝඩ් ඔෆ් ද…
ඊශ්‍රායලය අපකීර්තියට පත් වන ආකාරයෙන් මෙහෙයුම් සිදු කරන අල් ජසීරා නාළිකාව වසා දැමීමට කැබිනට් මණ්ඩලය…
සටහන - නිපුනි ලියනගේ මැයි 06 , ලෝකය (අවුට්බවුන්ඩ් ටුඩේ): මැඩෝනා ඉකුත් සති අන්තයේ සෙනසුරාදා…
මෙම ප්‍රහාරයෙන් තවත් කිහිප දෙනෙකුට තුවාල සිදු වූ බව ඊශ්‍රායලය පවසයි.
රුසියාව යුක්‍රේන ජනපති අත්‍යවශ්‍ය අපරාධකරුවන්ගේ ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කර, ඔහුට එරෙහිව නඩුවක් ද ගොනු කර ඇති…
සහන කණ්ඩායම් සදහන් කරන්නේ,පුද්ගලයින් 67 දෙනෙකු අතුරුදන් බවයි.
කම්කරු පක්ෂයේ ජය තහවුරු කළ ප්‍රබල අවස්ථාවක්
ඊශ්‍රායල් ප්‍රහාර වලින් පලා ගිය මිලියන 1.4කට වැඩි පලස්තීන ජාතිකයන් පිරිසක් රෆාහි ආහාර, ජලය, ඖෂධ…
ආපදා කළමනාකරණ ඒජන්සිය පවසන්නේ, ධාරානිපාත වර්ෂාව හේතුවෙන් පුද්ගලයින් 115 දෙනෙකු ප්‍රදේශයෙන් ඉවත් කර ඇති අතර…
එක්සත් ජනපදය ප්‍රමුඛ මිලිටරි සන්ධානයක් ජනවාරි මාසයේ සිට අවස්ථා ගණනාවකදී හූති ඉලක්ක වෙත ප්‍රහාර එල්ල…
විරෝධතාකරුවන් පාගමන් හා වෙනත් ක්‍රියාමාර්ග ගැන අවධානය යොමු කරමින් ආරක්ෂාව තර කිරීමට විශ්වවිද්‍යාල පාලනයන් කටයුතු…
එල් නිනෝ තත්වය ඇමේසන් හි ඓතිහාසික නියඟයක් ඇති කිරීමටත් දකුණේ දැඩි වර්ෂාපතනයක් ඇති කිරීමටත් සමත්ව…
පසුගිය සතියේ ධවල මන්දිරය කැනඩාවේ සහ එක්සත් ජනපදයේ ඝාතන කුමන්ත්‍රණවල ඉන්දියානු ඔත්තු සේවයේ වාර්තාගත භූමිකාව…
1984 මැතිවරණයේ ආසන දෙකේ ඉඳලා 2019දී 303ට ගියේ මෝඩි සහ ෂා නිසා ..
එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් සංවිධාන විසින් අසල්වැසි රාජ්‍ය වලින් නැවත නැවතත් ඉල්ලා තිබුණේ, ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් සහ…